Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi projesi kapsamında kabul edilerek finanse edilen ‘Damlaya Damlaya Çeltik Olur’ projesinin eğitim çalışmalarına Çanakkale Merkez, Biga ve Ezine ilçelerinde başlandı. Yapılan eğitimlerle Su tasarrufu başta olmak üzere bir çok konuda çiftçilere tasarruf sağlayacak proje hakkında bilgiler verildi.
Türkiye’nin gıda ambarlarından bir olan Çanakkale’de tarım her geçen gün genişlerken, yapılan demonstrasyon çalışmaları ile her yıl farklı ürünleri Çanakkaleli çiftçilerle tanıştıran Çanakkale Tarım ve Orman İl Müdürlüğü bu yılda ekim sezonu öncesi yeni projelerini çiftçilere tanıttı. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl denemesi yapılan ve başarılı olan damlama çeltik sulama projesi çiftçilere tanıtılmıştı. Özellikle kurak bir döneme girdiğimiz son yıllarda, suyun önemi her geçen gün artarken, Çanakkale Tarım ve Orman Müdürlüğü çeltik sulamalarında, büyük sulamaların önüne geçilecek bir proje geliştirdi. ‘Damlaya Damlaya Çeltik Olur’ projesini geçtiğimiz yıl hayata geçiren ve bir tarlada damlama sulama sistemi ile çeltik yetiştirilerek denemesi yapıldı. Hem verimde hem de mahsulde sağlanan başarı sonrası, projenin hayata geçirilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığına başvuruldu. Bakanlığın da onay verdiği ‘Damlaya Damlaya Çeltik Olur’ projesi geçtiğimiz hafta Biga başta olmak üzere bir çok ilçede çiftçilere tanıtıldı. Tanıtımı yapılan projeye başvuran çiftçilere bu kez de eğitim veriliyor. Çanakkale Merkez, Biga ve Ezine ilçelerinde başlayan eğitimlerde çiftçilere bilgiler veriliyor. Eğitimlere Biga Kaymakamı Mustafa Can, Çanakkale İl Tarım Ve Orman Müdürü Erdem Karadağ, İl Müdür Yardımcısı Mehmet Sezer, Şube Ve İlçe Müdürleri, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. İsmail Taş, Ziraat Odası Başkanları, Teknik Personel ve çok sayıda üretici katıldı.
Çeltikin %10’u Çanakkale’de Üretiliyor
Toplantıların açılış konuşmasını yapan ve Dünyada ve Türkiye’de üretilen Çeltik üretimlerinin değerini anlatan Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürü Erdem Karadağ, Türkiye’de Çeltik üretiminin yüzde 80 olduğunu ve bunun yüzde 10’unu üreten çamnakkale’nin çeltik üretiminde ilk 5 il arasında olduğunu belirterek " Dünyada; mısır ve buğdaydan sonra en fazla yetiştirilen ürün çeltiktir. 2019 yılı verilerine göre dünya da 741 milyon ton çeltik üretilmiş, bu çeltikten 500 milyon ton pirinç elde edilmiştir. Ülkemizde, 2020 yılı Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 1 milyon 254 bin dekar alanda çeltik ekimi yapılmış ve bu alanlardan 980 bin ton ürün alınmıştır. Dekara verim 782 kilogramdır. Ülkemizde 29 ilimizde çeltik tarımı yapılmakta, en fazla çeltik yetiştiren illerimiz sırasıyla Edirne (397 bin ton), Samsun (159 bin ton), Balıkesir (122 bin ton), Çanakkale (94 bin ton) ve Çorum (59 bin ton) dur. Bu 5 ilimiz ülkemizde üretilen çeltiğin % 85' ini üretmektedir. Çanakkale, ülkemizde üretilen çeltiğin % 10 unu üretmekte ve üretim miktarı bakımından ülkemizdeki 4. sıradaki ildir” dedi.
Yüzde Yüz Üretim İçin Su Yeterli Değil
Tarım ve Orman Müdürü Erdem Karadağ, Çeltik’in yetiştirilme sürecine de değinerek bu süreçte en çok su isteyen bitki olduğunu, Çeltiğin yüzde 100 yetiştirmek için ülkemizde yeterli miktarda su olmadığını bunun için de her geçen yılın çeltik üretiminin azalmaya başladığını belirterek “Ülkemizde üretilen çeltik, ihtiyacımızın % 65’ini karşılamakta. % 35’lik kısmını, başka bir ifade ile 500 bin ton çeltiği ithal etmekteyiz. Bu çeltiği şu anki baraj ve göletlerimizdeki mevcut su ile üretmemiz mümkün değildir. Çeltik, sulama suyunun en fazla kullanıldığı bitkiler içinde yer almaktadır. 4 aylık yetişme periyodu boyunca tava sulama yönteminde dekara 1500 ile 2500 metreküp arasında su uygulanmakta. Bu da çeltik ekim alanlarının artırılmasına engel olmakta ve belli bir alanın üzerine çıkarılmasını kısıtlamaktadır. Kuraklıktan dolayı tarımsal sulamada yaşanan su sıkıntısının oldu yıllarda ise mecburi olarak ekim alanları daraltılmaktadır. Bizlerde Çanakkale İl Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak çeltik ekim alanlarımızın su kısıtından dolayı daraltılmasının önüne geçebilmek, su tasarrufu sağlayarak daha fazla çeltik ekebilmek için, Bakanlığımıza bir proje hazırladık ve projemiz Bakanlığımız tarafından kabul edilerek 2021 yılı için ödenek tahsis edildi. Projeyi tek başımıza % 100 başarmamız mümkün değil. Üniversitemiz, Devlet Su İşleri, Ziraat Odaları, üreticilerimiz el ele hep birlikte başarabiliriz" dedi.
Toplantılarda katılımcılara Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Ramazan EREN tarafından Proje konusunda bilgi verildi, Doç. Dr. İsmail TAŞ tarafından Tarımda Suyun Önemi ve Ziraat Mühendisi Seher AKYÜZ tarafından Çeltikte Damla Sulama konularında sunumlar yapıldı. Toplantılar üreticilerin sorularının cevaplandırılmasının ardından sona erdi.
Cuma Deren