Koronavirüs nedeni ile evlerinden çıkamayan vatandaşlar hobi olarak kitap okumayı tercih etti. Ancak kitap okuma oranının yükselmesine rağmen, evinden çıkamayan ve İnternet üzerinden kitap siparişlerinin verilmesi nedeni ile bu olarn çarşıdaki kitapevlerine yansımadı. Aksine özellikle Çanakkale’deki kitapçı esnafların bu etkiyi görmediklerini belirttiler. Kitapçı Hasan Gören, pandemi döneminde kitapçıya gelerek kitap alanların sayısının azaldığını söyledi.
Geçtiğimiz yıl Mart ayında girilen pandemi dönemi ile birlikte, tüm Türkiye zorunlu olarak evlere kapanmak zorunda kalmıştı. Koronavirüsün yayılmasını önlemek amacıyla uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması ve çeşitli tedbirler nedeniyle evlerinde kalan vatandaşlar kitap okumaya yöneldi. Çanakkale’de ise kitapçı Hasan Gören pandemi sebebiyle satışlarda bir patlama yaşamadıklarını söyledi. Gören, “Pandemi sebebiyle kitap okuma oranlarında önemli bir artış olduğunu gösteren bazı veriler ortalıkta dolanıyor ama sahadan bir satış elemanı olarak aynı şeyi söyleyemem. Çünkü Çanakkale zaten Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir kitap okuma oranına sahip. Kitap şatışlarının artmasından ziyade müşterilerimiz uzun süredir okumayı planladıkları, deyim yerindeyse tuğla gibi kitap denen eserlere zaman ayırdıklarını söyleyebilirim” dedi.
Gören, “Pandemi döneminde yasakların hızla gelmesi Türkiye genelinde olduğu gibi Çanakkale halkında bir telaşa sebep olmadı ama üniversite öğrencileri kısa süre içinde şehri terk ettiği için akademik kitap satışlarımız durdu. Dükkanımızın olduğu Fetvane Sokak'taki işletmelerin hemen hepsi kapanınca sokakta tek açık dükkan biz kaldık. Kafe, bar ve restoranların yoğunlukta olduğu, Çanakkale'nin her saat kalabalık olan bu sokağı birden kuş uçmaz kervan geçmez bir hal aldı. Bu da bizim satışlarımızı oldukça etkiledi. Pandeminin sebep olduğu bu müşteri kaybını gidermek için #EvdeKal Biz Sana Geliriz sloganıyla bir kampanya başlattık. Telefon ve sosyal medya aracılığıyla aldığımız kitap siparişlerini Çanakkaleli okurlarımızın evine kadar götürdük” dedi.
“Pandemi sebebiyle kitap satışlarımız artmadı”
Hasan Gören, “Pandemi sebebiyle kitap okuma oranlarında önemli bir artış olduğunu gösteren bazı veriler ortalıkta dolanıyor ama sahadan bir satış elemanı olarak aynı şeyi söyleyemem. Çünkü Çanakkale zaten Türkiye ortalamasının çok üzerinde bir kitap okuma oranına sahip. Kitap şatışlarının artmasından ziyade müşterilerimiz uzun süredir okumayı planladıkları, deyim yerindeyse tuğla gibi kitap denen eserlere zaman ayırdıklarını söyleyebilirim. Mesela Dostoyevski'nin Suç ve Cezası, Tolstoy'un Anna Karenina'sı ve Oğuz Atay'ın Tutunamayanlar'ını bu eserlere örnek verebilirim” sözlerini kaydetti.
“Online kitap satışı pandemi döneminde çok arttı”
Gören, “İnternet üzerinden alışveriş artık çağımızın gerçeği ve özellikle şu zamanların gereği. Bundan şikâyet etmek problemi çözmüyor. Bu yüzden biz de alışveriş platformlarında online mağazalar açıp, sitemizi aktif hale getirdik. Böylelikle ülkenin her yanına kitap gönderebiliyoruz. Tabii bir de madalyonun diğer yüzü var. İnternet üzerindeki ticarette şartlar eşit gibi gözükse de aslında durum hiç öyle değil. Büyük sermaye gruplarının kitap sattıkları internet siteleri kitaplara bazan bizim aldığımızdan daha düşük fiyatlar veriyorlar. Biz gibi kitabevlerinin o fiyatlara kitap satması mümkün değil. Duyarlı birkaç yayıncı internet satışlarında tek fiyat için girişimlerde bulunuyor ama maalesef yeterli değil. Vatandaşın da özellikle bu pandemi döneminde her şeyi online şekilde satın almaya rağbeti oldu. İnsanlar evden zorunlu olmadıkça çıkmadı, virüs korkusundan kitapçılara gidemedi. Kitap satışları da online satışlardan nasibini aldı. Online kitap satışları bu dönemde çok yüksek rakamlara ulaştı” diye konuştu.
“Çanakkale’nin kitap okuma oranları çok yüksek”
Kitapçı Gören, “Başta da belirttiğim gibi Çanakkale ülke ortalamasının çok üstünde bir okuma oranına sahip. Çanakkale kitap okumayla alakalı yayımlanan listelerde mutlaka ilk beşte oluyor. Çok sadık müşterilerimiz var. Çanakkale halkının iyi bir okur kitlesi olduğunu rahatça söyleyebilirim” ifadelerini aktardı.
“Son yıllarda kişisel gelişim kitaplarına talep arttı”
Gören, son yıllarda kişisel gelişim kitaplarına talebin çok fazla arttığını ve bu tür kitaplarla beraber güncel politik kitapların da satışını çok fazla yaptıklarını ifade etti. Gören, “Son birkaç yıldır kişisel gelişim kitapları sektörün önemli bir bölümünü ele geçirdi. Bu ele geçirme bizim dükkana da yansıdı. Raflarımızın önemli bir bölümü kişisel gelişim kitaplarıyla dolu. Güncel politik kitaplar da bazı dönemler öne çıkabiliyor. Bu kitaplara örnek vermek gerekirse B. Pehlivan ve B. Terkoğlu'nun Cendere ve Murat Ağırel'in Parsel Parsel isimli kitaplarını söyleyebilirim. Yerli edebiyatta polisiye ve tarihi roman okurları oldukça kalabalıktır. Orhan Pamuk'un bu hafta başında satışa çıkan Veba Geceleri adlı romanı uzun süre adından söz ettirecektir” ifadelerini kullandı.
“Çanakkale’de pandemide yabancı dil kitaplarına ilgi yoğun oldu”
Gören, pandemi döneminde Çanakkale’deki insanların ikinci, üçüncü bir dil edinmeye yöneldiklerini ifade etti. Hasan Gören, “Pandemi döneminde Jose Saramago'nun Körlük ve Albert Camus'un Veba adlı eserlerinin satışında gözle görülür bir artış oldu. Çünkü bu iki roman bundan yıllar önce tıpkı bugünkü gibi bir karantina sürecine benzer bir olay üzerine kuruludur. Sadece yeni okuyucular değil daha önce bu iki kitabı okumuş olanların da tekrar bu kitapları satın aldığını gördüm. Yine bu dönemde yabancı dil kitaplarına bir ilgi oldu. İnsanlar evde kaldıkları vakitte ikinci bir yabancı dil edinme ya da var olan bir diğer dillerini geliştirmeye yöneldiler” dedi.
“Çanakkale sadece okuyan değil aynı zamanda yazan da bir şehir”
Hasan Gören, “Çanakkale sadece okuyan değil aynı zamanda yazan da bir şehir haline gelmeye başladı. Son zamanlarda hemşerilerimizin çıkan kitaplarından bahsetmeden olmaz. Emekli öğretmen Şerife Öztürk'ün gelirini başarılı öğrencilere bağışladığı Didar isimli tarihi romanı her yaş grubuna rahatlıkla tavsiye ederim. Didar çok dokunaklı bir hikaye ile bir tarih panoraması gibi. Yine Çanakkaleli emekli bir öğretmen, kent tarihine önemli katkıları olan Şahabettin Kalfa'nın kent tarihi üzerine Çanakkale'de Geçmişin Ayak İzleri isimli şahane bir kitabı yayımlandı. Yine kendi alanında çok önemli bir akademisyen olan Mithat Atabay hocamızın Çanakkale Zaferi'nin Kadınları isimli bir çalışması yayımlanacak. Mithat Atabay ilk defa kullanılan fotoğraflar ve belgelerle hazırladığı bu çalışmada Çanakkale Savaşları tarihine yine çok önemli bir katkı yapıyor” diyerek sözlerini noktaladı.
Şerife Erdem