Mehmetler İlk Burada Şehit Düştü,
İlk Savunma Burada Gerçekleşti !..
Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan Başkanlığı, Çanakkale Deniz Harbi ve Kara Savaşlarında önemli rol üstlenen tarihi mekanı, Zaferin 108. Yıl törenlerine hazır etti.
Seddülbahir kalesi’ nin bir süredir devam eden Restorasyonu’ nda sona gelindi.
Alan Bakanlığı, Kalenin son halini havadan görüntüledi, Zaferin yıl dönümü için gün sayıldığına dikkat çekti.
Düşman zırhlılarının top atışları ile surları saatlerce dövülen ve ağır hasar alan, tarihi Seddülbahir kalesi, ‘Gazi Kale’ unvanını almıştı.
-------------------------------------
TARİHİ MEKAN ZAFER TÖRENLERİNE HAZIR
--------------------------------------
Çanakkale Boğaz harbinde olduğu gibi, kara savaşlarında da önemli rol üstlenen tarihi mekan, açılışa hazır. Seddülbahir Kalesinde bir süreder devam eden Restorayon çalışmalarında sona gelindi, Gelibolu Yarımadası Tarihi Alan Başkanlığı, Kalenin havadan çekiymiş görüntüleri eşliğinde, “Şanlı Zaferin Yıldönümünde, Açılışa Hazır” notu düştü.
7 Düvel in yenilmez sanılan Armadası 108 yıl önce, Çanakkale Boğazı önlerine gelmiş, düşmana ilk kurşun Seddülbahir kalesinden sıkıymış, ilk şehitler bu tarihi mekanda vatan toprağına düşmüştü.
Seddülbahir Kalesi, Tarihe şu ifadeler eşliğnide geçmişti; “1. Dünya savaşında Çanakkale Cephesinin savunmasında kullanılan en önemli kalelerden biridir”
Boğaz harbi ve Kara savaşları boyunca önemli görev üstlenmiş Seddülbahir Kalesi, bir süre önce Restorasyona girmişti.
Tarihi Kale, Çanakkale Cephesinde ilk şehitlerin verildiği yer olarak da tarihe geçti.
Restorasyonda sona yaklaşıldı. Seddübahir Kalesi, 18 Mart’ta Zaferin 108. Yılında törenle açılacak.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde, IV. Mehmet’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafından 17. Yüzyılda inşa edilen Seddülbahir Kalesi, Boğazın savunması amaçlı yüzyıllar boyu hizmet etmişti.
Kale, 1. Dünya savaşında bu önemli görevi layıkı ile bir kez daha yerine getirdi. Çanakkale savaşları süresince, önemli rol oynadı.
1915’ de patlak veren 1. Dünya savaşında, Çanakkale cephesinin savunmasında adı bir kez daha önce çıktı.
Düşman zıhlılarını Türk topçusu ilk burudan vurdu. İlk şehitler bu tarihi mekanda vatan toparğına düştü.
107 yıl önce Mehmetçiğin 'yedi düvel' e karşı geldiği, Çanakkale savaşında, İtilaf devletlerinin 3 Kasım 1914’te ilk bombaladığı yer olarak tarihe geçen Kale, aslına uygun şekilde Restorasyon kapsamında adeta yeniden inşa edildi.
107 yıl önce, surlarını Düşman zırhlılarından ateşlenen top mermilerinin dövdüğü Seddülbahir kalesi, o tarihte ağır hasar görmüştü.
NAMI DEĞER, GAZİ KALE…
Restorasyon kapsamında, tarihi mekanın yaraları sarıldı.
Destanların yazıldığı Çanakkale savaşlarının, ilk şehitleri de bu kale de verilmişti.
Düşmanın karşılandığı ve 3 Kasım 1914’te bombalanan ilk yer olarak tarihe geçen Seddülbahir kalesi, Gazi Kale unvanına da sahip olmuştu.
Zamanla yıpranan kalenin yeniden ayağa kaldırılması amacı ile Tarihi Alan Başkanlığı tarafından başlatılan Restorasyonlarda sona yaklaşıldı.
Alan Başkanlığı, Restorasyon nedeni ile bir süredir ziyarete kapalı kalan Gazi Kale’ nin Cumhuriyetin 100. Yılı olan 2023’ün 18 Martında açılacağını ve ziyaretçilerini karışlayacağını müjdeledi.
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı’nca 2015 yılında başlatılan restorasyon ve çevre düzenlemesi çalışmaları nihayetlendi.
Restorasyonun yüzde 99’luk bölümünün tamamlandığını. İstanbul Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesinin öğretim üyelerinin katıldığı Bilimsel Danışma Kurulu ile birlikte yürütülen Restorasyon uygulamaları esnasında yapılan arkeolojik kazılarda, farklı niteliklerde olmak üzere çoğunluğu askeri savaş malzemesi olan 45 bin 477 eserin de ortaya çıktığı bildirilmişti.
İlk Ziyaret, 18 Mart’ ta…
Seddülbahir Kalesi Müzesi tamamlandığında, ziyaretçiler kalenin 17. yüzyıldan bugüne kadarki tarihi hakkında bilgilendirilecek, ayrıca Çanakkale Savaşları’nın ilk şehitlerinin kabirlerinin yer aldığı Kale içindeki şehitlik düzenlemesi de çalışmalar kapsamında gerçekleşti.
Kale içindeki kabristanı ziyaret edeceklere, 1915 Çanakkale Savaşları’nın bu kalede yaşanan kısımlarını, o dönemin savaş malzemelerini ve tarihi belgeleri de inceleyebilecek.
Restorasyonun Sonuna Geldik
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, Seddülbahir Kalesi Restorasyonunda sona yaklaşıldığını belirtti, çok uzun ve özel bir çalışma ile yapılan Restorasyon çalışmasının 18 Mart 2023’te bitmiş olacağını ve Cumhuriyet’in 100’üncü yıl dönümünde Seddülbahir Kalesi gibi çok önemli ve anlamlı bir kaleyi ziyarete açacaklarını söyledi.
Kaşdemir; “Tarihi Alan Başkanlığı olarak, tarihi alandaki bütün atalarımızdan miras kalmış yapıları aslına uygun bir şekilde restore edip, ziyarete açık hale getiriyoruz. Özellikle kaleleri restore ettik ki, bunların hepsi gazi mekanlardır, tarihi değeri çok yüksek mekanlardır, ecdadımızdan bize miras kalmış Çanakkale Savaşı’nın görmüş, gazi olmuş ve Çanakkale Boğazı’nın da muhafızlığını yapmış yapılardır, kalelerdir. Tabi bu kaleler hem savaş sırasında hem savaştan sonraki zamana ve coğrafi koşullara bağlı olarak yıpranmışlardı. Tarihi Alan Başkanlığı olarak bu Seddülbahir Kalesi’nde bir restorasyon süreci başlattık ve bu sürecin de artık sonuna geldik” ifadelerini kullandı..
Ortak Payda Çanakkale…
Kalenin tarihi süreci hakkında bilgi de aktaran Tarihi Alan Başkanı Kaşdemir; “Seddülbahir Kalesi Restorasyonu gerçekten büyük bir restorasyon, büyük bir çalışma, kale büyük bir yer kaplıyor ve bittiği zaman da inşallah Çanakkale Boğazı’nın girişinde çok tarihi bir yapı ayağa kalkmış olacak.
Hem gelen ziyaretçiyi, hem de Çanakkale Boğazı’na giren gemileri bu tarihi mekan oldukça etkileyecek. Seddülbahir Kalesi’nin şöyle bir özelliği daha var. Tam bir savunma yapısıdır. Fakat bir kadın hanımefendi tarafından yaptırılmıştır. 4’üncü Mehmet’in annesi Hatice Turhan Sultan tarafından..
Bu yapı, Türk kadınının ülke savunmasına vermiş olduğu katkının örneklerden bir tanesidir. Bu yönüyle de çok anlamlıdır.
Biz de bu konuyu kale içerisindeki müzenin teşhir ve tanziminde işleyeceğiz. Çünkü kadınlarımızın da ülke savunmasına nasıl katkı yaptığının bir örneği olarak, gelen bütün ziyaretçiye bunu aktarmış olacağız.
Seddülbahir Kalesi 18 Mart 2023’te açacağız. Büyük bir etkinlikle, büyük bir katılımla, inşallah Sayın Cumhurbaşkanımızın da bizzat teşrifiyle bu kaleyi ziyarete açmış olacağız.
Seddülbahir Kalesi Tarihi Alanda çok emsalsiz, özel, eşsiz bir yapı olarak gelen ziyaretçiyi selamlamış olacak. Gelen ziyaretçilerimizde Çanakkale Savaşı’nın izlerini orada görmüş olacak Seddülbahir Kalesi gerçekten hem savaş öncesi, hem Çanakkale Savaşı sırasında ve şimdi de gerçekten bir abide gibi orada yükselmiş olacak. Biz bütün herkesi Çanakkale’deki bu tarihi mekanlara davet ediyoruz. Bu tarihi mekanların içerisindeki Çanakkale ruhunu teneffüs etmeye, Çanakkale fedakarlığını daha iyi anlamaya davet ediyoruz. Çünkü gerçekten Çanakkale, Türk milletinin buluşma noktası ve Türk milletinin kalbi. Dolayısıyla Çanakkale ortak paydasında herkesle ulaşmak istiyoruz” dedi.
Haber: Cuma Deren
Fotoğraflar: Tarihi Alan Başkanlığı