Panelde konuşmacılar Yangın Öncesi, yangın anı ve sonrası ile ilgili katılımcılara bilgiler verdiler. Panelde, son yıllarda artan yangınlarla ilgili vatandaşların bilgilendirmesi gerektiği vurgulandı.
Son yıllarda tüm ülkede olduğu gibi Çanakkale’de de artan orman yangınlarına dikkat çekmek ve bilgiler vermek amacı ile ‘Orman Yangınları Hakkında Bilinmesi Gerekenler’ konulu bir çevrimiçi panel düzenlendi. Yangına neden olan konuların değerlendirildiği panele Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu, ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Murat Şeker, Biga Meslek Yüksekokulu Müdürü Öğr. Gör. Ertuğrul Bilgücü, Bayramiç Meslek Yüksek Okulu Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Emin Yakar, Akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Panelde bir açılış konuşması yapan Rektör Erenoğlu “Üniversitemiz ve Çanakkale İli genelinde Orman Yangınları ile ilgili bilgilendirme-bilinçlendirme çalışmaları, yangınların önlenmesi ve yangınlara karşı hazırlıklı olma ve yangınlar sonrasında yapılması gerekenler konularının etraflıca araştırılıp, konunun uzmanlarından bilgiler edinerek, edinilen bu bilgilerin sürdürülebilir bir şekilde paylaşılması gerekir. Bu bağlamda Orman yangınları hakkında bilinmesi gerekenler ve mücadele konularında üniversitemiz bünyesindeki akademik ve idari personel ile imkanların değerlendirilerek, iş birliği platformlarının kurulmasının, gerçekleştirilen bu panel ve çalıştaylar gibi organizasyonların düzenlenmesi çok önemli. Orman yangınları hakkında bilgilendirme ve bilinçlendirme amacı ile düzenlenen bu panelin ilerde yapılacak olan diğer çalışmalar ve çalıştaylar için de öncülük ederek bir temel oluşturacak” dedi.
Rektör Prof. Dr. R. Cüneyt Erenoğlu’nun açılış konuşmasının ardından ‘Orman Yangınları Hakkında Bilinmesi Gerekenler’’ paneli Bayramiç Meslek Yüksekokulu Ormancılık Bölümü Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Emrah Tagi Ertuğrul moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Panele Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinden Doç. Dr. Özdemir Şentürk ve Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesinden Doç. Dr. Mehmet Güvenç Negiz panele konuşmacı olarak katıldılar.
Çanakkale’de Yangınların Büyümesinin Nedeni Rüzgar
Panel konuşmacılarından Doç. Dr. Özdemir Şentürk, yaptığı teknik ve detaylı sunumda; öncelikli olarak Orman yangınlarının tanımı, türleri ve yangın davranışına etki eden faktörleri tanıttı. Yangına etki eden faktörler ve yangına müdahale edebilmek için bu temel konular hakkında bilgi edinmenin gerekli olduğunu belirterek “Orman yangınlarına etki eden mevsimsel sıcaklıklar, nispi nem durumunun %30’un altına indiği durumlarda ülkemiz genelinde hemen her yerde yangın çıkabiliyor. Çanakkale özelinde yangınlarda rüzgâr çok etkili bir unsur. Rüzgâr hızı yangının hızlıca yayılmasına neden olurken, rüzgâr yönünün de yangının da yöneleceği alan oluyor. Yangın davranışına etki eden Hava Halleri-Yanıcı Madde Özellikleri ve Arazi yapısının özellikle ülkemiz özelinde yangın davranışı üzerinde önemli etkisi var. Yangının yatay ve dikey yönlerde kesilmesine yönelik müdahale için orman blok yapısı arasında müdahale boşlukları (yangın emniyet zonları), su göletleri olması, taşlık kayalık alanlar ile uçurum yüksek aralıklı alanların önemi, diri örtü, orman yapısının sıklığı, eğim, arazi yapısı gibi etmenler yangınla müdahalede önemli bir role sahip. Yangınlarını önleme, takip ve müdahale için kullanılan tesislerden gözetleme kuleleri-su havuzları, araç-gereç ve makine ekipmanlardan helikopter-uçak-insansız hava araçları-drone-hava fotoğrafları-uydu görüntüleri-kameralar yangınla mücadelede önemil rol oynar. Teknolojik aygıtların ve gelişmelerin orman yangınlarını önleme, müdahale ve mücadele için kullanımının yangına müdahale etmek için son derece önemli” dedi.
Yanıcı Özelliğe Sahip Kızılçam Yangınları Tutuşturuyor
Panele konuşmacı olarak katılan Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Sütçüler Prof. Dr. Hasan Gürbüz Meslek Yüksekokulu Müdürü Doç. Dr. Mehmet Güvenç Negiz “ Yangın alanlarının etütlerinin, yangın kontrol altına alınıp, tamamen söndürüldükten sonra yapılıyor. Akademisyenler olarak bu çalışmalara bilimsel olarak destek veriyoruz. İçinde bulunduğumuz coğrafya olarak Akdeniz ve Ege bölgelerinde yanıcı özelliklere sahip Kızılçam ağacının yaygın tür olarak bulunuyor. Kızılçam türünün deniz seviyelerinden başlayarak, sıcaklığın uygun olduğu bölgelerde 800-1000 metrelere kadar hatta yer yer 1100-1200m yükseltilere kadar yayılış gösterebiliyor ve bu ağaçların bulunduğu ormanlarda yangının büyüme hızı daha fazla” dedi.
Yangın Sonrası Yapılması Gerekene Adımlar
Yangın tipleri olarak örtü ve tepe yangın tipleri olduğunu belirten Doç. Dr. Mehmet Güvenç Negiz “Örtü yangını sonrası arazide incelemeler yapılarak yaşamına devam eden bireylerin tespit edildi. Kimi yerlerdeki tespit durumlarında teknolojik araçlar, hava fotoğrafları ve uydu görüntülerinden faydalanıldık. Tepe yangınları için ise yanan ağaçların birebir tespitinin gerekliliği, yanan arazide tohum saçabilecek ağaçların belirlenmesi ve bırakılması gerektiği, tüm arazi ve ağaçların yanmış olduğu durumlarda ise gençleştirme çalışması yapılması gerekiyor. Teknik terimlerle yangın sonrası sahada yürütülebilecek çalışmalar kapsamında, sahada tıraşlama ve sahada teraslama yapılabileceğini, sahayı tohumlayabilecek sağlam ağaçlar kalmış ise; bu ağaçların korunmaları gerekir. 1 vejetasyon süresi (1 yıl süre) sahanın doğal halinin takibinin yapılması gerekir. Sahada yeterince tohum kalmış ise doğal çimlenme gerçekleşme durumunun takip edilmesi ve doğal çimlenme gerçekleşebiliyor mu diye gözlem yapılması ve beklenmesi gerekir. Yetersiz çimlenmenin olduğu durumlarda yapay tohumlama veya ekim-dikim çalışmalarının yapılabilecek. Ancak yangın sonrası hemen yetişen yabani buğday ve arpa türlerinin temizlenmesi gerekir. Çünkü bu türlerin; baklagiller ve buğdaygiller olarak istilacı türler ve sahada doğal olarak bulunan türlerin çimlenmesine engel olunmalı. Bu istilacı türlerin, doğal olarak orada bulunan önceki ağaç ve bitki türlerinin güneş alımını engelliyor” dedi.
Vatandaşlar Bilinçlendirilmeli
Yangına müdahale konusunda toplumun bilinçlenmesi için 2021 yangınlarını örnek veren Doç. Dr. Mehmet Güvenç Negiz “İyi niyetli olarak yangına müdahale ve yardım etmek için gelen yurttaşların ve bireylerin kimi yerlerde orman yangınına müdahale edecek olan ekiplerin yollarını ve geçiş trafiğini etkileyecek durumlara sebep olabiliyor. Bu bağlamda yangına müdahale ile ilgili bilgilendirme toplantılarının yapılması ve sonrasında bu bilgilerin paylaşılması gerekiyor. 80 yılda yetişen 1 ağacın 1 saat içinde yok olabildiği bir ortamda, yangın olduktan sonra, yangın sırasında yapılacakları konuşmak çok önemli ama unutmayalım ki yangın konusunda yangın öncesinde yapılması gerekenleri bilmek ona göre hareket etmek çok önemli olacaktır. Bu konuda çalışmalar yapılmalıdır. Doğal bir ormanın yok olması sonucunda tekrar eski haline gelmesi için doğal yollardan kendi eski haline gelmesi beklenmesi gerekir. Orman yangını iyi bir şey olmasa da yangın sonrası topraktaki organik madde miktarı artıyor ve yangın sonrası doğal çimlenmenin beklenmesi gerekir, takviye gerekiyor ise tohumlama çalışmaları yapılması ve yöreye ait doğal türlerin seçilmesi gerekiyor” dedi.
Şerife Erdem