Genellikle soğuk algınlığından kaynaklanır ancak diğer virüsler, bakteriler, mantarlar ve alerjiler de sinüzite neden olan durumlar arasında yayılır.
Hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyen bir durum olan sinüzit, evde uygulanacak doğal tedavilerle, ağrı kesici ilaçlarla ve tuzlu su ile rahatlatılır. Bu durum akut sinüzit için geçerlidir ancak kişide kronik sinüzit varsa antibiyotik tedavisi gerekebilir.
SİNÜZİT ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
Sinüzit çeşitleri kendi içinde akut, subakut, kronik ve tekrarlayan sinüzit olarak ayrılır. Bunların dışında bakteriyel viral sinüzitle birlikte mantar sinüziti de sinüzit türleri arasında gösterilir.
Akut, subakut, kronik ve tekrarlayan sinüzit
- Akut sinüzit semptomları (burun tıkanıklığı, burun akıntısı, yüzde ağrı/basınç ve koku duyusunda azalma) dört haftadan daha kısa sürer ve genellikle soğuk algınlığı gibi virüslerden kaynaklanır.
- Subakut sinüzit belirtileri ise 4 ila 12 hafta sürer.
- Kronik sinüzit belirtileri en az 12 hafta sürer ve genellikle antibiyotik tedavisiyle semptomlarının iyileştirilmesi amaçlanır. Kronik sinüzitin temel nedeni genellikle bakterilerdir.
- Tekrarlayan akut sinüzit ise semptomları bir yılda dört veya daha fazla kez tekrarlar ve her seferinde iki haftadan kısa sürer.
Bakteriyel ve viral sinüzit
Bakteriler sinüzite neden olabilir veya viral bir sinüzit vakasından sonra kişiye bulaşabilir. Genellikle 10 gün sonra geçmeyen burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve yüz ağrısı söz konusuysa bakteriyel sinüzitiniz olabilir. Belirtiler iyileşiyor gibi görünebilir ancak daha sonra geri gelebilir ve ilk belirtilerden daha da şiddetli bir hal alabilir. Antibiyotikler ve dekonjestanlar genellikle bakteriyel sinüzit tedavisinde kullanılır.
Mantar sinüziti
Mantarın neden olduğu sinüs enfeksiyonları genellikle diğer sinüzit türlerinden daha ciddidir. Zayıflamış bir bağışıklık sisteminiz varsa mantar sinüzitine yakalanma riskiniz daha yüksektir.
SİNÜZİT NEDEN OLUR?
Özellikle kişide 12 haftadan daha uzun süren kronik sinüzitin meydana gelmesinin nedenleri arasında enfeksiyonlar, virüsler, bakteri, mantarlar ve toz, küf gibi alerjenlerle birlikte sigara dumanı gibi çevresel faktörler yer alır.
Genel olarak daha yaygın görülen kronik sinüzit nedenleri şunları içerir:
- Soğuk algınlığı, grip, virüs ve bakteriler
- Mantar enfeksiyonları
- Toz, küf gibi alerjenler
- Burun polipleri
- Islak saçla kalmak
- Nazal septum deviasyonu
- Kistik fibrozis
- Geniz eti
- Saman nezlesi
- Astım
- Burun eğriliği
- Diş enfeksiyonu
- Sigara tüketimi
- Bağışıklık sistemi düşüklüğü
- Yüzücüler
- Uçakla sık sık seyahat edenler
SİNÜZİT BELİRTİLERİ NELERDİR?
Nefes almayı zorlaştıran burun tıkanıklığı, sarı veya yeşilimsi renkte gelen burun akıntısı, yüzde dolgunluk hissi, ateş, burun tıkanıklığı ve buna bağlı koku duyusunda azalma ile baş ağrısı sinüzit belirtileridir.
Akut sinüzit belirtileri genellikle şunları içerir:
- Sarı-yeşil renkteki burun akıntısı
- Burun tıkanıklığı
- Boğaz ağrısı
- Geniz akıntısı
- Yanak, göz ve alın çevresi gibi yüz bölgesinde basınç ve ağrı
- Baş ağrısı
- Ateş
- Ağız kokusu
- Koku alma duyusunda azalma
- Yorgun hissetme
- Kulakta basınç ve ağrı
- Üst çene ve diş ağrısı
- Öksürük
Özellikle akut sinüzit belirtileri genellikle kendi kendine veya doğal tedavi yöntemleriyle 3-5 gün içinde geçer ancak semptomlar 10 günden daha fazla sürüyorsa kronik sinüzite dönüşebilir ve doktor tarafından antibiyotik tedavisine başlatılır.
Beyinde sinüzit belirtileri nelerdir?
1 haftadan uzun süren baş ağrısı en sık görülen beyinde sinüzit belirtileri semptomudur. Diğer yandan zihinsel durum değişikliği, nöbetler veya fokal bozukluklar gibi nörolojik belirtilerle birlikte kusma ve alında şişlik de yaygın belirtiler arasında gösterilir.
Sinüzit Ağrısı
Genelde insanlar başı veya yüzü ağrıdığında sinüzit olduğunu düşünürler, oysa sinüzit kendisini ağrı ile çok az fark ettirir. Sinüzitte ağrı oranı yüzde 5 civarında seyreder. Sinüzitte daha ön planda olan şikâyetler, burun tıkanıklığı, sesteki bozulma, yüzde dolgunluk hissi ve burun akıntısı olarak bilinir.
SİNÜZİT NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Sinüzit teşhisi için doktor öncelikle kişinin burun akıntısını, şişme veya tıkanma olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca burnun içine bakmak için küçük ve ışıklı bir alet olan endoskop kullanabilir.
Genel olarak sinüzit teşhisinde başvurulan yöntemler aşağıdaki gibidir:
- Burun endoskopisi
- Burun sürüntüleri
- Direkt grafi
- BT taraması
- Alerji testi
- Biyopsi
SİNÜZİT TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Sinüzit doğru tedavi edilmediğinde farenjit, kronik gastrit, reflü, göz çevresi enfeksiyon ve apseleri, menenjit, beyin apsesi gibi çok ciddi hastalıklara neden olabilir. Sinüzit tanısı kulak burun boğaz muayenesi ve endoskopik muayene, direkt grafi ve sinüs tomogrofisi yöntemleri ile konulur.
“Akut”, “Subakut” ve “Kronik” olarak sınıflandırılan hastalıkta; akut sinüzitler yaklaşık 4 hafta sürer. İlaç tedavisiyle ya da kendiliğinden geçer. Subakut sinüzit bir geçiş evresidir. Bu evrede akut sinüzit iyileşmemiş; kronik sinüzit ise tam olarak oluşmamıştır. Kronik sinüzit ise yaklaşık 3 aydan uzun sürmektedir. Öncelikle antibiyotik tedavisi uygulanır. Eğer sinüzit kronikleşmişse yani ilaç ile tedavi edilemiyorsa sinüzit ameliyatı gündeme gelebilir. Kronik sinüzit hastalarına “Endoskopik Sinüs Cerrahisi” ya da uygun görülen hastalarda “Balon Sinoplasti Cerrahi” yöntemi uygulanabilmektedir.
Endoskopik sinüs ameliyatında sinüslerin doğal kanallarını tıkayan polip veya diğer anatomik bozukluklar düzeltilerek sinüslerin kanalları açılmaktadır. Fakat bu yöntem daha uzun iyileşme dönemi gerektirir. Komplikasyon riski açısından dikkatli ve özenli yapılması gereken bir ameliyattır. Balon sinoplasti daha güncel bir yöntemdir sadece yüz, alın ve geniz bölgesindeki sinüslere uygulanmaktadır. Hastanın bu yöntem için uygunluğu doktor tarafından belirlenmelidir. Bu tedavi ile hasta aynı gün taburcu edilmekte, ertesi gün işine dönebilmekte ve hastanın doğal anatomik yapısı bozulmamaktadır.
“Balon Sinüsoplasti” burun içinde hiçbir dokuya zarar vermeden, kanamaya yol açmadan ve tampon gerekmeden hızlı bir şekilde iyileşme sağlamaktadır. Bu yöntem, kalbin tıkanan damarlarının açılmasında kullanılan yönteme benzer bir şekilde sinüs tedavisinde uygulanmaktadır. Yöntemde, sinüslerin kapalı olan deliği bulunduktan sonra sönmüş haldeki balon bu deliğe yerleştirilmekte ve röntgen altında balonun doğru yerde olduğu gözlendikten sonra belli bir basınçla balon şişirilmektedir. Böylelikle açılması ya da genişletilmesi gereken delikte başarı sağlanmaktadır.
Sinüzit, şiddetli, kötüye giden ya da uzun süredir devam ediyorsa, sinüzit antibiyotik ilaçları ile tedavi edilir.
Sinüzit Nasıl Geçer?
Sinüzit semptomlarını hafifletmeye yönelik uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Vücut enfeksiyonla savaşmasına yardım etmek için dinlenmek
- Sarımsak, zencefil, bal gibi doğal antibakteriyeller tüketmek
- Bolca sıvı tüketmek
- Sıcak kompres uygulamak
- Buhar soluyarak sinüzitin nemli kalmasını sağlamak
- Neti kabı gibi sıkma şişeleri ile burnun içini temizlemek
Bol bol dinlenin
Akut sinüzitler genellikle 14-21 gün içerisinde kendiliğinden geçer. Sinüzite neden olan enfeksiyon ile vücudun savaşabilmesi için dinlenip, vücudu dirençli tutmak önemlidir.
Sarımsak, zencefil, bal gibi doğal antibakteriyeller tüketin
Sarımsak, zencefil ve bal doğal birer antibakteriyeldir. Bu gıdaları ayrı ayrı tüketebileceğiniz gibi, bal ve zencefili çay olarak karıştırıp içmekte sinüzite iyi gelebilir.
Bol sıvı tüketin
Bol sıvı tüketimi de vücudun enfeksiyonla savaşmasına yardım edebilir. Vücudun yeterli miktarda suya sahip olması sinüslerde ki cilt ve mukoza zarını da korumaya yardım edecektir. Aynı zamanda mukusun incelmesini de mümkün kılar.
Sıcak kompres uygulayın
Sıcak kompres sinüzitin yarattığı rahatsızlık ve ağrıyı dindirmeye yardım edebilir. Burun çevresinde sıcak nemli bir bez uygulamak burun salgılarının akmasını kolaylaştıracaktır.
Sıcak bir duş alın ya da buhar soluyun
Bir kase sıcak suya eğilip, başınızı da havlu ile kapatarak buharı solumanız sinüzit semptomlarını geçirmeye yardımcı olabilir. Ya da sıcak bir duşa girerek, oluşan nemi solumanızda benzer bir etki gösterebilir. Buhar solumanız mukusu atabilmenize de yardımcı olacaktır.
Burnun içini neti potu gibi bir araçla temiz tutun
Neti potu tarzında bir burundan sıkıp, diğer burundan burun içini akıtarak temizlemeye yardımcı olan yöntemler sinüslerin de temizlenmesine yardımcı olacaktır.
SİNÜZİT NASIL ÖNLENİR?
Sinüziti önlemek için bazı yollar söz konusudur. Bu yollar şu şekilde özetlenebilir:
Üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaçının. Soğuk algınlığı olan veya başka enfeksiyonlara yakalanmış kişilerle temastan kaçınarak sinüziti önlemeniz mümkündür. Özellikle yemeklerden önce ellerinizi sık sık sabun ve suyla yıkayın.
Alerjiye neden olan şeylerden uzak durun. Mümkün olduğunca alerjiniz olan şeylere maruz kalmaktan kaçının.
Sigara dumanından ve kirli havadan kaçının. Sigara dumanı ve havayı kirleten maddeler akciğerlerinizi ve burun kanallarınızı tahriş ederek alevlendirebilir ve burum da sinüzite sebebiyet verebilir.
Nemlendirici kullanın. Evdeki hava kuruysa, havaya nem eklemek sinüziti önlemeye yardımcı olabilir.
SİNÜZİT HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Sinüzit olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Sinüslerdeki dokuların iltihaplanmasına bağlı ortaya çıkan sinüzit belirtileri yüzde ağrı veya basınç hissi, sarı veya yeşilimsi burun akıntısı, geniz akıntısı, burun tıkanıklığı ve koku duyusunda azalma, baş ağrısı, ateş ve ağız kokusudur.
Sinüzit için ne iyi gelir?
Tuzlu su, rahat nefes almaya yarayan yüksek yastık tercihi, sinüzitin sebep olduğu baş ağrısını hafifletmek için tarçın, burun bölgesinin açılması için sıcak bir banyo veya soğuk kompres sinüzite iyi gelen çözümler arasında yer alır.
Sinüzit ağrısı nerelere vurur?
Sinüzit ağrısı, kafada, alın ve iki taraflı şakak bölgesinde, omuzda, diş ve damakta ya da burna doğru yayılan ağrı olarak görülebilir.
Sıcak su sinüzite iyi gelir mi?
Sıcak banyo burun bölgesinin açılmasını sağlayarak rahat nefes almanıza yarar. Bu yüzden sıcak su sinüzite iyi gelir.
Sinüzit kendiliğinden geçer mi?
Sinüzit herhangi bir tedavi gerektirmeden çoğu zaman kendi kendine iyileşir. Öyle ki sinüs enfeksiyonlarının yaklaşık %70'i antibiyotik olmadan iki hafta içinde iyileşme eğilimindedir.