Çanakkale Savaşları sırasında ilk şehitlerin verildiği Seddülbahir Kalesindeki restorasyon çalışmaları devam ediyor. Çalışmalar sırasında ortaya çıkarılan top mermileri ve savaş malzemeleri titizlikle koruma altına alınıyor. Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı tarafından 20 milyon liraya restore ettirilen Seddülbahir Kalesindeki çalışmalara hakkında bilgiler veren restorasyon şefi Rabia Sengun, kaledeki restorasyonların 2015 yılının Haziran ayında başladığını söyledi. Sengun "Restorasyonun Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı tarafından yürütülüyor. Aynı zamanda bilimsel danışma kurulunda hocalarımız bulunmakta. İstanbul Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesi hocaları tarafından da bilimsel danışma kuruluyla birlikte yapılan toplantılar neticesinde de restorasyon ve arkeolojik kazıların kararları alınmaktadır” dedi.
Öncelik Çok Hasar Gören Duvarlara Verildi
hem savaş sırasında hem de savaş sonrasında duvarların çok tahrip olduğunu bu yüzden restorasyonda önceliğin duvara verildiğini belirten restorasyon şefi Rabia Sengun "En yoğun restorasyon kararlarının kalenin üst avlusunda bulunan Kuzey Batı duvarında yapılıyor. Bu alanda sadece restorasyon projesinden sonra 4 aşamada farklı dönemlerde kurul kararları alındı. Bunun nedeni de şuydu. Kalenin duvarları restorasyona başlanılmadan önce oldukça fazla tahribat görmüştü savaş sonrasında ve savaştan sonra aradan geçen 100 yıllık süre boyunca büyük hasarlar almıştı. Bu nedenle bu duvarda öncelikli olarak temizlik çalışmaları yapıldı ve bu aşamada temizlik çalışmalarında karşı kısımda görülen ikinci farklı döneme ait dendan sıraları bulundu. Şu an bu duvar üzerinde yapının geçirdiği iki farklı döneme ait izleri aynı anda görebilmekteyiz. Bunun yanı sıra kalenin diğer bölümlerinde alt avlusunda ve üst avlunun diğer kısımlarında restorasyon çalışmalarına ve arkeolojik kazılara devam edilmektedir. Kalede restorasyon çalışmalarına en büyük veri veren kısım arkeolojik kazılar. Çünkü kale 17’nci yüzyılda yapıldıktan sonra zaman içinde çok büyük değişimler ve hasarlar görmüştür. Bu nedenle arkeolojik kazılardan yapılara ait kalıntılar ve bununla birlikte savaş dönemine ait toplar, mermiler bulunmaya devam etmektedir” dedi.
Seddülbahir Kalesi:
Venedikliler’in 1656 yılında Limni ve Bozcaada’yı işgal etmelerinden sonra savunma amacıyla 1659 yılında mimar Mustafa Ağa tarafından inşa edilmiştir. Kalenin kurulumu Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa tarafından yapılmış, parasal destek ise IV. Mehmet’in annesi Valide Hatice Tarhan Sultan tarafından sağlanmıştır. Dikdörtgen biçimindeki kale iki seviyelidir. Boğaza hakim olmasından dolayı (denizden 30m. yükseklikte) üst kısma ağır toplar yerleştirilmiştir. 1827’de bir İngiliz subay, duvarlarında 70 top, 4 havan (bonet) olduğunu belirlemiştir (II. Abdülhamit zamanında 6 top daha yerleştirilmiştir). Kale, ilk kez 3 Kasım 1914 tarihinde bombalanmış, bu bombardıman sonucu 5 subay, 81 er şehit olmuştur. Kale, Çanakkale kara çıkarmasında da önemli bir rol üstlenmiştir. Ertuğrul Koyu’na çıkarma yapan İngilizler’e molozlar arasında gizlenen makineli tüfek ve keskin nişancılar oldukça fazla zayiatlar verdirmiştir. İşgal edildikten sonra Fransızlar tarafından hastane olarak kullanılmıştır. Seddülbahir Kalesi, 14 Kasım 1980 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından “Korunması Gereken Kültürel Varlık” olarak tescil edilmiştir.