Zor bir yılı geride bıraktığımız 2020 yılında Koronavirüs pandemisi neden ile tüm sektörle olumsuz etkilenirken En çok etkilenen kesim ise esnaflar oldu. Birinci dalganın başladığı Mart ayında kepenkleri indiren esnaf Hazirana kadar 2,5 ay boyunca hiçbir iş yapmadı. 1 Haziran itibari ile başlayan normalleşme sürecinde de düşük kapasite ve yoğun tedbirlerle açılan dükkanlar sadece 4 ay çalışabildi. Ekim ayında yeniden yükselişe geçen Koronavirüs vakaları dolayısı ile yeniden kepenk indiren esnaf sadece paket servisi yapabildi. Bu süreçte daha önce evlere servis yapamayan esnaflar da paket servise başladı ancak yetmedi. Bu zorlu sürece dayanamayan sadece resmi rakamlara göre Bin 141 işyeri kepenk indirdi.
Koronavirüs Pandemisinin yarattığı zor şartlar 2020’yi adeta kabusa çevirirken bu süreçten en çok etkilenen kesimlerden biri de Esnaf oldu. Yaşanan sokağa çıkma yasakları, yapılan Koronavirüs uygulamaları vatandaşları eve tıkarken, esnafa da kepenk kapattırdı. 2020 yılında sadece 4-5 ay düşük kapasite ile iş yapan esnaf, yaşanan ağır şartlara daha fazla dayanamadı. Neredeyse her sokakta bir çok dükkanın kapanıyoruz yazılarının camlarda asılı Çanakkale’de sdece resmi rakamlara göre bin 141 esnaf dükkanını kapattı. Çanakkale’deki 2020 yılının esnaf açısından nasıl geçtiğini değerlendiren ve, yaşanan pandeminin devam ettiği şu günlerde esnafın durumu hakkında bilgiler veren Çanakkale Esnaf Odaları Birliği Başkanı Ünal Özcan “2020 yılında Çanakkale genelinde 3 bin 693 işyeri açılırken bin 141 işyeri de kapanmış, 432 işyerimiz de meslek değişikliği yapmış. Rakamlara baktığımızda sanki 2020 yılı normal bir süreçmiş gibi görülüyor bizdeki resmi rakamlarda. Neden böyle? Pandemi döneminde esnaflarımızın işyerleri yasaklar doğrultusunda kapandı. İşyerlerinin kapandığı ilk dönemi hatırlayalım. Bu süreçte esnaf, işyerinin bir ay sonra mı, iki ay sonra mı açılacak, her şey normale dönecek mi, beklentiler var. Bu ilk yasaklarda birçok esnafın iş yerleri yaklaşık 2 buçuk ay kapalı kaldı. Kısa bir süre öncede işyerlerinin kapanması ile alakalı ki bu durum tamamen Türkiye’de vaka sayılarının adeta patlaması nedeni ile oldu ve esnaflarımız işyerlerini ikinci kez kapattı. Bu süreçte özellikle paket servis yaparak faaliyetlerini sürdüren bir esnaf kesimimiz de vardı. Özellikle lokantalar ve paket servis uygulamasını daha önce yapmayan birçok esnaf da, ‘Paket servis yaparak acaba işlerimizi devam ettirebilir miyiz’ beklentisi ve düşüncesi vardı. Ancak yasaklar süreci başlayınca ve daha önceden hiç paket servis yapmamış olan esnaflarımızdan süreç içerisinde şikayetler almaya başladık” dedi.
Öğrencilerin Yokluğu Paket Servisinin Hacmini Düşürdü
Uygulanan sokağa çıkma kısıtlaması nedeni ile dışarı çıkamayan ve evde kendi yemeğini hazırlayıp yemeyi tercih ettikleri için öğrencilerin de yokluğu nedeni ile paket servislerinin de hacminin düşük olduğunu belirten Çanakkale ESOB Başkanı Ünal Özcan “Gıda alanında faaliyet gösteren birçok esnafımız paket servis konusunda ve iş hacimleri konusunda mağdur ve rahatsız. Paket servisi hiç uygulamamış işyerleri için paket serviste iş olasılığı çok düşük. Hep aynı şeyleri söylüyoruz ama Çanakkale merkezi ele alacak olursak, Çanakkale aynı zamanda bir üniversite şehriyiz bir öğrenci şehriyiz. Şu an ve bu süreçte üniversite öğrencilerinin yüz yüze eğitim olmadığı için Çanakkale’ de olmamaları, paket servis konusundaki iş hacmini çok büyük etkiliyor. Ayrıca hafta sonu sokağa çıkma yasağının olması hafta içinde bazı yaş grupların sokağa çıkma kısıtlaması olması nedeni ile insanlarımız evlerinde bir şeyler hazırlayıp yemeyi tercih ettikleri için, paket servis iş hacmi düşmüş durumda” dedi.
Kiralanan Dükkanların Yeni Alıcısı Olmuyor
Kentte devren yada kiralanan dükkanların yeni alıcılarının da olmadığını, bu zor şartlarda vatandaşların dükkan açmak istemediğini belirten Çanakkale ESOB Başkanı Ünal Özcan “Bu işyerleri arasında kiralık, devren kiralık olan işyerlerine de rastlıyoruz. Ancak çok net bir durum var. O kiralık ve devren kiralık işyerlerinin de yeni alıcısı yok. Çünkü ileride ne olacağı bilinmiyor. Bu durum ne kadar daha devam edecek? İşin doğrusu Çanakkale Esnaf ve Sanatkarlar Odası Birliği Başkanı olarak benim tahminim Çanakkale merkezde ve ilçelerde bir çok görüşme yapıyoruz. Diğer iller ile de görüşüyoruz. Bu durum Mayıs, Haziran ayları gibi gerçek anlamda bir normalleşmeye girdiğimiz zaman esas o zaman göreceğiz tabloyu. Şu an ister istemez sorunlar var, ister istemez sıkıntılar var. 2020’nin resmi rakamlarına göre yani yılsonu itibari ile çıkardığımız rakamlarda işyeri açan ve işyerini kapatan esnaf sayıları olarak önceki senelerden bir farkı yok. Çünkü esnaflarımız resmiyette işyerlerini kapatmadı. Şu an esnaflarımızın hatırı sayılır bir bölümü de iş yapmıyor, işyerlerini kapalı tutuyor. Esnaf ikinci kapatma sürecinde 3-4 gün durdu, iş yapmaya çalıştı olmadı işyerini kapattı. Esnaf elektrik harcaması ve personel giderinden tasarruf etmek için işyerini kapattı. Zarar ettiği bir işyerini neden açık tutarak zarar miktarını arttırsın?”
Şerife Erdem
