Çanakkale'nin Ezine ilçesindeki Cezayirli Hasan Paşa Köşkü, hazırlanacak proje doğrultusunda restore edilerek, kültür turizmine kazandırılacak. Prof. Dr. Rüstem Aslan, 18'inci yüzyılın ortalarında Kaptan-ı Deryalık yapan Cezayirli Hasan Paşa tarafından yaptırılan köşkün, Çanakkale Boğazı'ndaki deniz ticaretini kontrol etmek amacıyla da kullanıldığını belirterek, "Bu kadar iyi korunmuş bir binanın çok fazla örneği Anadolu’da yok. Özellikle bu yapının restorasyonu yapılarak kültür turizmine kazandırılması çok önemli" dedi.
Ezine ilçesinde, Üvecik, Yeniköy ve Mahmudiye köyleri arasında Batak Ovası'na hakim bir konumda bulunan Cezayirli Hasan Paşa Köşkü, bugün hiçbir kalıntısı bulunmayan 18'inci yüzyılda Yerkesik köyü olarak bilinen yerleşim alanı içerisinde ayakta kalmayı başaran tek yapı olarak dikkat çekiyor. Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından koruma altına alınan ve arkeolojik sit alanı içerisinde yer alan köşkün mülkiyeti Müze Müdürlüğü'nde bulunuyor. Yüksekçe bir bodrum katla birlikte üç katlı olan yapının güney yönden direk ikinci kata giriş sağlayan bir kapısı bulunuyor. Kapının önünde ahşap olduğu düşünülen merdiven ve podyum kısmı günümüze kadar ulaşmadığı gibi, yapının iç kısmında bulunan ara bölmelerden hiçbiri de mevcut değil. Yapının çatı kısmının köşelerinde küçük balkon şeklinde ve kule görünümündeki fenerlikler ilginç görüntü oluşturuyor. Dikdörtgen şeklindeki pencerelerin üzerinde yalancı kemer bulunuyor. Yapının iç bölümünde duvardaki alçı sıvalar üzerinde kazıma çizgi ile çizilmiş tekne resimleri de dikkat çekiyor.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Troya Kazı Başkanı Prof. Dr. Rüstem Aslan, "Cezayirli Hasan Paşa, 18’inci yüzyılın ortalarında Kaptan-ı Deryalık yapmış önemli birisi. Özellikle Batı Anadolu’daki su ile ilgili projelerde Cezayirli Hasan Paşa’nın ismini çok duyuyoruz. Bu yapının da 1770’lerde yapıldığını, farklı analiz yöntemleriyle tespit edildiğini biliyoruz. Cezayirli Hasan Paşa Köşkü’nün etrafındaki Kesik köyündeki bataklık sularını akıtmak için Beşik Koyu'na kadar bir kanalın kazıldığını biliyoruz. Daha 1770’lerin başlarında, Cezayirli Hasan Paşa’nın bu bölgeyi ihya etmek için geliştirdiği bir proje. Bu köşk özellikle Çanakkale Boğazı’ndaki deniz ticaretini, gemi seferlerini kontrol amaçlı da yapılmış bir yapı. Çanakkale Boğazı’na girmeden önce Beşik Koyu'nda uygun rüzgarları bekleyen gemilerin de gözlemlendiği önemli jeopolitik bir nokta. Bu kadar iyi korunmuş bir binanın çok fazla örneği Anadolu’da yok. Özellikle bu yapının restorasyonu yapılarak kültür ve turizme kazandırılması çok önemli. Aynı zamanda Troya Müzesi, Troya Ören Yeri ve Cezayirli Hasan Paşa Köşkü aslında Troya Kültür Rotası'nın da üzerinden geçtiği bir destinasyon" dedi.
Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararıyla, 2018 Troya Yılı kapsamında Cezayirli Hasan Paşa Köşkü'ne ulaşımı sağlayan yol parke taş kaplanarak yapıldı. Köşk, hazırlanacak bir proje doğrultusunda yakın zamanda restore edilerek, kültür turizmine kazandırılacak.
Kaynak: DHA
