Çünkü Hayat Çok Kısa
Su¨rekli bir sıkıntı sarmalı ic¸inde, hayatın kısırdo¨ngu¨ haline geldigˆini hissediyor, su¨rekli bir s¸eylere yetis¸meye c¸alıs¸ıyor, kac¸ırdıklarınız ic¸inse panigˆe kapılıyorsunuz. Bu monotonluktan ve panik halinden kurtulmak ic¸in kendinizi gu¨ncellemenin zamanı gelmis¸tir belki de...
Uzun su¨redir aklınızda olan tu¨m planları hayata gec¸irmek ic¸in ilk adımı atın.
Özellikle büyük şehirlerde yaşayan pek çok insanın ortak derdi monotonlaşmak. Bundan sıkılmak ama bir türlü adım atamamak. Bu döngüyü kırmak için neler yapabiliriz?
Monotonlas¸mak s¸ehir ile veya hayatın getirdikleriyle ilgili bir mesele degˆil bence. I·nsanın hayatı nasıl yas¸amak istedigˆi ile, neyi sec¸tigˆi ve bu sec¸imiyle ilgili ne yapmaya razı oldugˆuyla ilgili. Bu¨yu¨k s¸ehirde yas¸ayıp, bunun nimetlerinden faydalanmamayı sec¸erek sonra da s¸ikayet ediyoruz. Bu s¸ikayet ku¨ltu¨ru¨ ile nerede yas¸adıgˆımızın pek de o¨nemi yok. Monotonlugˆu gidermek ic¸in o¨nerebilecegˆim en temel s¸ey, hobiler ve tutku ile yaptıgˆımız s¸eyleri bulmak. Zamanı unuttugˆumuz, as¸k ile yaptıgˆımız her ne ise onu bulmak, onun ic¸in elimizden geleni yapmak ve bedelini o¨demeye, bas¸ka s¸eylerden feragat etmeye razı olmak. Ve sagˆlıklı, sec¸imli olarak sosyalles¸mek. Sırf sosyalles¸mek ic¸in degˆil, sohbetten ve paylas¸maktan keyif aldıgˆımız insanlar ile vakit gec¸irmek.
“Yeni bir ben” yaratmak için radikal kararlar almak gerekir mi? Yoksa hayatımızda yaratacağımız ufak tefek değişikliklerle kendimizi yenileyebilir miyiz?
Bu, kendimizi hangi alanda yenilemek istedigˆimizle ve konunun derinligˆi ile ilgili. Davranıs¸ modelleri c¸ok erken c¸ocuklukta olus¸tugˆu ic¸in gerc¸ek bir do¨nu¨s¸u¨m yaratmak sadece niyet etmekten fazlasını gerektiriyor c¸ogˆu zaman. Ve tabii en o¨nemlisi de dilinde degˆis¸im olan insanlar, aksiyona gelince c¸ogˆu zaman kendi kendini sabote ediyor veya direnc¸ go¨stermeye bas¸lıyor. C¸u¨nku¨ her ne kadar s¸ikayet etse de mevcudu korumak her insan ic¸in oldukc¸a konforlu ve kolay. Degˆis¸imi yaratmak ise korkutucu c¸u¨nku¨ pek c¸ok bilinmez var. Bu bilinmezin ic¸ine atlayabilmek ic¸in radikal kararlardan ziyade, degˆis¸im niyetinin ardına sagˆlam bir irade koymak gerek ki yolda kars¸ımıza c¸ıkacak engebeleri o irade ile atlatabilelim.
Bunun için kişi kendini nasıl motive etmeli? Ne tür yatırımlar yapmalı?
En temel motivasyon ne istedigˆini bilmek, kendine neyi layık go¨rdu¨gˆu¨nu¨ ve nasıl yas¸amayı sec¸tigˆini bilmek olmalı. Kis¸i kendi ic¸inde bulamadıgˆı motivasyonu dıs¸arıda, hic¸bir yerde bulamaz. Kendine yapacagˆı yatırımların bas¸ında bence kis¸inin kendine samimi olması geliyor. “Ne istiyorum, neyi istemeyi o¨gˆrendim, hangi duygum bana ait, hangisi ebeveynlerimden bana gec¸ti, yas¸adıgˆım ne bana iyi geliyor, ne iyi gelmiyor, hangisine razıyım, hangisine degˆilim ama o¨yleymis¸ gibi davranıyorum...” Bu soruların samimi ve c¸arpıtılmamıs¸ yanıtı, en gu¨zel yatırım.
Bir şeye yeniden başlamak için gerekli olan o ilk adımı nasıl atmalı?
Kis¸i o¨ncelikle fark etmeli. Tekrar eden duygu, durum ve do¨ngu¨leri fark etmek gerek. Su¨rekli tekrar eden negatif duygu ve du¨s¸u¨nceler ile bedenin verdigˆi kasılma, sıkıs¸ma, kramp, agˆrı, acı ve digˆer olumsuz etkiler en o¨nemli mesajlar. Bu mesajların tercu¨mesi c¸ok kritik. C¸u¨nku¨ her biri aslında razı olmadıgˆımız ve degˆis¸tirmek istedigˆimiz bir durum, olay veya ilis¸ki ile ilgili. Bunları tercu¨me edip, bir farkındalık kazanıp, bu farkındalık ile olanı neye c¸evirmek, neye do¨nu¨s¸tu¨rmek istedigˆini bulmak ilk adım.
“Acı hiçbir şey yapmasan da çekilir. Mutluluk ise ehil eller tarafından inşa edilir” sözü sizin motto’nuz. Gerçekten mutlu olmak öğrenilir mi?
Evet o¨gˆrenilebilir. Bunu ikizler u¨zerinde yapılan aras¸tırmalar destekliyor. Aras¸tırmalara go¨re, mutlulugˆun yu¨zde 50’si genetik olarak getiriliyor. Yu¨zde 10’u hayatta bas¸ımıza gelenlere verdigˆimiz tepkilerle beliriyor. Kalan yu¨zde 40 ise insanın hayatta kendini ne kadar bu¨yu¨ttu¨gˆu¨yle, benligˆine ne kadar yatırım yaptıgˆıyla ve bas¸ına gelenler kars¸ısında ne kadar esnedigˆiyle ilgili...
Nasıl mutlu olmayı öğreneceğiz peki? Kendimizi nasıl eğiteceğiz?
Dedigˆim gibi, o¨ncelikle fark etmek gerek. Sonrasında adım atmak ve bunun arkasına irade koyabilmek. Ancak tu¨m bunları kis¸inin kendi kendine yapması c¸ok mu¨mku¨n degˆil. Profesyonel destek almak, o¨rnegˆin bir koc¸ ile c¸alıs¸mak gerek. C¸u¨nku¨ insan kendine her zaman ko¨r; fark etsek de ne yapacagˆız, nasıl yapacagˆız veya nasıl anlayacagˆız konusunda netles¸emiyoruz tek bas¸ımıza.
Peki yine bu motto’dan yol çıkacak olursak; çektiğimiz acıları hafifletmek için ne yapmalıyız? Ya da hafifletmeden, o acının bize neler öğretmeye çalıştığını mı anlamaya çalışmalıyız?
O¨ncelikle o acının ic¸inde kalmalı, o acıyı sagˆlıklı bir s¸ekilde hissederek yas¸amalıyız. C¸u¨nku¨ yas¸amadıgˆımız her duygu bu¨yu¨yerek bizi takip edecek. Acıyı hafifletmeye c¸alıs¸madan sadece tanımlayarak, adını koyarak ve bize ne gibi c¸agˆrıs¸ımlar getirdigˆine odaklanarak yas¸ayabiliriz.
Keşke bir sihirli değnek olsa ve bir anda her şeyin olumlu tarafını görsek… Ama bu imkansız tabii… Küçük sorunları deyim yerindeyse “kafaya takmamak” geleceğe olumlu bakmak için kendimize nasıl bir yol haritası çizmeliyiz?
Her s¸eyin olumlu tarafını go¨rsek, olumsuzun ic¸indeki bu¨yu¨me fırsatlarını ıskalamıs¸ olacagˆız. Yani bu ne mu¨mku¨n, ne de anlamlı. Hayatta her s¸ey zıddı ile mevcut. I·yi ve ko¨tu¨, dogˆru ve yanlıs¸ bir digˆeri oldugˆu ic¸in var. Bu yu¨zden de her s¸ey var hayatta. Sadece olumluya odaklanamayız. O¨nemli olan her ne yas¸arsak yas¸ayalım duyguya sahip c¸ıkmak, onu hissetmeye hakkımız oldugˆunu bilmek ve bu bilinc¸ ile yas¸adıgˆımız s¸eyin ic¸indeki dersi go¨rmeye niyet etmek.
Günümüzün en önemli sorunlarından biri stres.
Zihinsel detoks insanın kendini güncellemesi, yenilemesi anlamına da geliyor mu?
O¨yle de denebilir. Pek c¸ok inancımızı ya da zihinsel su¨recimizi erken c¸ocuklukta o¨gˆreniyoruz. Ve bugu¨n, bu yas¸ımızda hala aynı kalıplar ile hayatı yo¨netmeye c¸alıs¸ıyoruz. Oysa o gu¨n orada o¨gˆrendigˆimiz degˆerler ve ilis¸ki modelleri artık bugu¨n ve burada is¸e yaramıyor, bize hizmet etmiyor; aksine bilinc¸li olarak sec¸medigˆimiz pek c¸ok duygu ve durum yaratıyor. Bu nedenle mesele, zihinsel olarak bize hizmet eden ya da etmeyen tu¨m kalıpları go¨zden gec¸irmek ve is¸e yaramayanları is¸e yarayan yenileri ile degˆis¸tirmekte.
Başımıza gelenler kadar, bizim onları nasıl yorumladığımız da önemli mi?
Evet kesinlikle. Mutlulugˆun o¨gˆrenilebilir kısmı burası. Bu Polyannacılık demek degˆil. Gec¸mis¸i degˆis¸tiremeyiz ama bizim ic¸in ne anlama geldigˆini yeniden yorumlayabiliriz ve tekrar etmesini engelleyebiliriz demek. Bunun ic¸in de o¨nceki sorularda ac¸ıkladıgˆım tu¨m adımlar gerekli.
Duygular bulaşıcı mıdır?
Hem de nasıl! Kimlerle vakit gec¸iriyorsak onlara do¨nu¨s¸u¨yor, onların duygu ve du¨s¸u¨ncelerini benimsiyor, onlara uyumlanıyoruz. Ve sistem kuramına go¨re de parc¸ada ne varsa sistemde daha fazlası, bu¨tu¨nde ne varsa parc¸ada hepsi var. Buna go¨re, biri degˆis¸irse ailede, kurumda, organizasyonda iletis¸imde oldugˆu herkes ve her s¸ey degˆis¸iyor. Yani, duygular hem olumlu hem olumsuz olarak bulas¸ıcı. Birlikte zaman gec¸irdigˆimiz insanların duygularını emiyor ve yansıtıyoruz. Hatta bazen fiziksel olarak yan yana olmasak bile duyguları hissedip bizimmis¸ gibi yas¸ayabiliyoruz.
MUTLU OLMAK I·C¸I·N
1. Yas¸adıgˆınız hic¸bir s¸eyin tesadu¨f olmadıgˆını bilin.
2. Hayatınıza giren her insandan o¨gˆrenmeniz gereken bir ders oldugˆunu idrak edin.
3. Deneyimledigˆiniz her tu¨rlu¨ acı, hu¨zu¨n ve kederin sizi gu¨c¸lendirecegˆinden emin olun.
4. Her s¸eyin bir sonu oldugˆunu aklınızda bulundurun.
5. Bu hayatta bulunma amacınızı bulmaya c¸alıs¸ın ve mu¨mku¨nse bulun.
6. En iyi halinize do¨nu¨s¸mek ic¸in kars¸ınıza c¸ıkan her fırsatı degˆerlendirin.
7. Sahip oldugˆunuz hic¸bir s¸eye gerc¸ek anlamda sahip olmadıgˆınızı hatırlayın.
8. Kendinize, her tu¨rlu¨ duyguyu hissetme hakkı verin.
9. Evrende her s¸eyin zıddı ile var oldugˆunu bilin.
10. O¨nem ve o¨ncelik sırası yapın.
11. Hayatı ıskalıyormus¸ ya da bir s¸eyler eksik kalmıs¸ duygusundan vazgec¸in.
12. Korku, endis¸e ve o¨nyargılarınızdan kurtulun.
13. Olayları ve insanları oldukları gibi anlamaya c¸alıs¸ın.
14. I·c¸inize sinen kararlar verin ve bunların sorumlulugˆunu alın.
15. Herkese, her s¸eye, kendinize ve hayatın kendisine kars¸ı tolerans sınırlarınızı genis¸letin.
16. Hayatta her s¸eyin insanlar ic¸in oldugˆunu unutmayın.
17. Her zaman daha ko¨tu¨su¨nu¨n de daha iyisinin de oldugˆunu aklınızdan c¸ıkarmayın.
18. Gec¸mis¸in pis¸manlıklarından ve o¨zlemlerinden, gelecegˆin de endis¸e ve gerc¸ekc¸i olmayan beklentilerinden kurtulup mu¨mku¨n oldugˆu kadar s¸imdi ve burada yas¸ayın.
19. Olumlu ya da olumsuzda kalmanın da bir sec¸im oldugˆunu fark edin.
20. Maddi ya da bas¸kasına bagˆımlı, kendinizden kaynaklanmayan s¸eylerin sizi mutlu ettigˆi yanılgısına kapılmayın.
