Böyle bir başlık, böyle bir eğitim anlayışı var mı, olur mu demeyin!?

 
 

Böyle bir başlık, böyle bir eğitim anlayışı var mı, olur mu demeyin!?.. Bazen çaresiz kalır, kişileri, çevreyi, çevrede ve toplumda olup bitenleri gözleyip durursunuz, yıllarca yaptığınız eğitim çalışmalarınızı, yıllarca uygulanan eğitim-öğretim programlarını gözden geçirirsiniz, ortaya çıkan insan tipimizin davranışlarını değerlendirir, işin içinden çıkamadığınız zamanda eleştirel bakışla mizahi anlatıma yönelirsiniz…
Bu gün biz de bunu tersten alımlayarak, hem kendimizi hem bu konuda sorumluluğu olanları değerlendirmek adına “görgü-görgüsüz” kelimesinden işe başlayım dedik.
Eski adıyla “âdâb-ı muaşeret : Birlikte yaşanılanlar, sünnet dairesinde insanlarla iyi münasebet kurma usulleri, uyum.


yeni adıyla görgü, - görgüsüz -
 gör: Fiil kökü,
-gü: Fiilden isim yapan ek,
-süz: İsimden isim yapan, olumsuzluk bildiren ve sıfat oluşturan ek.
Kaba, tecrübesiz, görgüsü kıt, ahlâk ve gelenek kurallarına uymayanlara uygulanan manevi yaptırım.
Görmek ve bakmak; üzerinde çok konuşulan, tartışılan ve makaleler yazılan kavramlardır. Bakma fiilinde tabilik, görmek fiilinde “dikkat, istek ve inceleme” vardır. Herkes bakar, ama göremez. Bakan gözle görülenler zihinde değerlendirilmeli ve davranışa geçirilmelidir.
 
Görgülü, görgüsüz kelimesi sıfat olarak kullanılır, biri olumlu, diğeri olumsuzdur. Görgülü adam yetiştirelim derken, ne kadar görgüsüz adam yetiştirdiğimizi şu parasal ortamda tanır olduk ve de utandık… Biz eğitimciler, anne-babalar utanırken, onlar utanmadı, utandırdı, bizleri zaman zaman usandırdı.
Programlar yaptık, amaçlar koyduk, ağaç adamlar çıktı. Konan amaçlar, ağaç adamlara nasıl döndü, bizlerden aldıkları modeli, bizler mi fark etmedik, onlar mı?!... Yoksa bizlerin modelinde görgüsüzlük vardı da, onlar, bunları mı fark etti… Doğru söyleme, yalan söylemeyi mi körükledi, bizler mi çok fazla yorduk da gençleri, onlar da bunu bizim yüzümüze mi vurmak için çaba mı sarf etti, dersiniz ?..
 
 
Görgüsüz insan kime denir?
Kendi içselliğini, kültürünü, birikimini hiçe sayıp ,başkalarına özenerek arada kalmış davranışlar, yaşam tarzları, davranış biçimleri gösterenlere denir.
Köylü olmak görgüsüz olmak demek değildir. Şehirleşme sürecinde köylü olmak görgüsüzlüktür. Yer sofrası görgüsüzlüğün değil, yılların yaşam tarzının sofrasıdır. Burada esas olan sofrada - masada da olsa - yemek yeme görgüsüzlüğüdür. İnsan zaman içinde teknoloji ve tüketim standartları ile farklılaşabilir. Ama bütün bu değişimi içselleştirirse, bu değişimi içine sindirirse görgüsüz ya da sonradan görme olmaz. Sonradan görmeler bilmedikleri yaşam tarzlarına özenen ya da düşünce dünyasında para için kendini yok edenlerdir. Görgüsüz insanların tipi, cinsiyeti, kimliği olmaz, ama zaman buna uygun, sistem bunu körüklüyorsa, adam da buna uygunsa ne olacak?!
Görgüsüzleri gruplandırsak:
1-  Hastahane görgüsüzleri, 2- Postahane görgüsüzleri, 3- Pastahane görgüsüzleri, 4- AVM görgüsüzleri, 5- Otel görgüsüzleri, 6- Okul görgüsüzleri, 7- Lokanta görgüsüzleri, 8- Kız-erkek arkadaş görgüsüzleri, 9- Unvan görgüsüzleri, 10- Mal-mülk ve para görgüsüzleri, 11- Kaptı-kaçtı görgüsüzleri, buldu-çaldı görgüsüzleri, 12- Arama-araba görgüsüzleri, 13- Havada vurup-tavada yeme görgüsüzleri, 14- Ne oldum delisi tipleri, 15- Makam ve statü görgüsüzleri. 16- Deniz kenarı görgüsüzleri, 17- Akademik görgüsüzler, 18- Kamp yeri görgüsüzleri, 19- Seyahat etme -yurt içi ve yurt dışı- görgüsüzleri.
 
Öğretmen okulu yıllarımızda aldığımız ve hâlâ duran, zaman zaman da açıp okuduğumuz, okuyunca mizah gibi gelen ve bugünle-dünü değerlendirmemizde etken olan Hasan Deniz’in yazdığı kitap Adab-ı Muaşeret Kaideleri (Görgü Kuralları), içinde neler yok neler..!
Farkında Olmadan "Görgüsüz" Olmayın!
Masada ne zaman kadeh kaldırılmalı, kadın davette ne tarafta durmalı? Bunların da kuralı olur mu demeyin! İşte hâlâ geçerli en önemli görgü kuralları!
Büyüklerimizden sık duyduğumuz cümlelerden biridir; "Ah bu yeni nesil gençler de çok saygısız, görgüsüz" cümlesi. Bu laflara pek kulak asmıyoruz, ama onların zamanı düşünüldüğünde haksız da sayılmazlar. Şimdi bir bakın kendinize; aşağıdaki kuralların çoğundan ne kadar haberdarsınız ve uyguluyor musunuz?!

Davette;

1- Çağırılan yere gidip gidilmeyeceği mutlaka bildirilmeli. 2- O gecenin önemine göre kıyafet seçilmeli. 3- Kişinin kendi ekonomik durumunu aşan bir armağan vermesi görgü dışı bir davranış olur. 4- Daveti veren kişi, misafirlerine hiç olmazsa 10 gün önceden bildirmelidir. 5- Çağrılı kişilerin birbirleriyle uyum içinde olmasını gözetmek gerekir.6- Ev sahipleri sade ama özenli giyinmeli, misafirlerin hiçbirinden daha süslü olmamalıdır. https://www.gecce.com/haber-farkinda-olmadan-gorgusuz-olmayin

Önce, İletişim Önemli!
"Ülkemizde ve dünyada, çok farklı gelenek görenek, âdetlere sahip yöre ve ülkeler var. O yerlerin âdetlerini ve göreneklerini öğrenerek oralara gitmek, oradaki kişilerle doğru iletişimi baştan kurmak gerek. İnsan hakları, özgürlük derken terbiye dışı ve fazlaca özgür, 'ben yaptım oldu' tarzı bir yaşam şekli yaygınlaştı, bundan uzaklaşmalıyız. Samimiyetle-laubaliliği, sevimlilikle-şımarıklığı birbirine karıştırmamalıyız."

Görgüsüzlük belirtileri:
Adamın birine ''aaa ne güzel giysin var diyip'' akabinde '' tişkür ederim cınım, ahaha çok güzel di mi? 500 TL'ye aldim ben bunu'' cevabın alırsan anla ki görgüsüzdür... kaçın!
Adamın biri birçok kişinin bulunduğu bi masaya, oturmadan arabasının anahtarını şırank diye koyuyosa anla ki bu da görgüsüzdür... kaçın!
Adamın biri muhabbete ''ilk olarak, paradan puldan bahsedip, şuyum var buyum var'' diye başlıyorsa anla ki görgüsüzdür... kaçın!
Adamın biri sohbetle alaka bile yokken, sürekli yurtdışı gezilerinden bahsedip, Türkiye'yi kötülüyorsa anla ki, bu da görgüsüzdür...
Herkesin içinde cebinden bir tomar para çıkarıp elini yalayarak sayıp para vermek.
sürekli zengin olduğunu belli etmeye çalışmak.
Hastalanan yakınını başhekime muayene ettirdiğini iddia edenler . emmoğlunun hayaları şişti  x hastanesinde tanıdık var . götürdük , başhekim muayene etti . dedi ki : bıdı bıdı. başhekim devrem , herif kbb uzmanı .
Duvar saati ebatına yakın olan kol saatini bulduğun her fırsatta elini yukarı kaldırarak gösterme çabası.
Bir giysinin kirlendiği zaman "üff daha yeni aldım yaa" tripleri 
Ekşi Sözlükten 7-10
Bu tür davranışlar, günümüz gençliğinin bireyselci anlayışını da öne çıkarır ki, bu, aileler arasında kültür eksikliğini tartışmaya açar, zaman içerisinde…!?  
Görgüsüzler, kendilerince görgü süsü oluşturarak, kendilerini kuralların karşısında güncel ve öncel kural oluşturmayı severler… Ezilmişliğin, tükenmişliğin ve ötekileştirilmenin  kendilerini yok etmemesi için havalı durması, olmayan havalarına hava katmasını doğal karşılayarak, bir yere kadar hoş görebiliriz, lâkin buna süreklilik kazandırma gibi de görevimiz olmamalı; görgü kurallarının, toplumsal yaşayıştaki yerine oturtulması için aile içi, aile dışı eğitimi mutlaka gözden geçirilmelidir…
Görgülü olmayı beceremedik,  bir de görgüsüz olmayı deneyelim mi ?!.. Görgüsüzlükten uzak,  görgüye yakın günleriniz bol olsun…
                                                                                
                                                                                11.06.2017
                                                                                Yrd. Doç. Dr.
                                                                           Hayrettin Parlakyıldız
                                                                            E-posta: hparlakyildiz@mynet.com