Çanakkale’nin renkli simaları, delikanlı tipleri, MÜZİKSİYENLERİ, merhaba !..
Klarnet ustaları, can dost, merhabası daim hatır-gönül adamı YALÇIN Kırıkkulak’a aramızdan ayrılırken, MERHABA !..
Bir kültürdür yaşamak, yaşarken anlarsın her şeyi, Fevzipaşa’yı tanımak, için yaşamak, yaşadıkça anlamak, anladıkça sevmek, sevdikçe gerçek hoşgörünün getirisi içinde iletişimi kurmak, komşuca-insanca Türkçe söylemle, Türkçe eylemle TSM içinde klarnet-keman ve darbuka üçgeninde Fevzipaşa’yı tanımak……
SALI ve CUMA pazarında “sarı patates sarı” diye bağıran Yaşar, ”sulu limon, sarı limon” diye bağıran TEYZE, ayakkabılarımı İŞ BANKASININ önünde zevkle boyattığım boyacı Hasan’ın sohbeti…
Yoksulluk kültürü içinde 1981 ağustos ayında nakliye kamyonlarımı boşaltıp, Çanakakle’ye ailecek merhaba diyen bizleri, Balıkesir Caddesi’ndeki PERİLİ KÖŞKE adıyla anılan kiralık evimize taşıyıp, badana eden, Eskişehir’den gelirken aldığım tüm harcırahımı (yolluklarımı) verdiğim, ilk onlarla tanışıp merhaba dediğim, Fevzipaşalı gençler nerede?
Duygusal anılarımızı bir tarafa bırakıp, meseleye akademik olarak yapılan araştırmalardan alıntılarla Fevzipaşa Mahallesini tanıyalım.
“Çanakkale Boğazı’nın kentleşmesiyle birlikte şehrin merkezini teşkil eden bu mahalle aynı zamanda Roman müzisyenlerin önemli bir uğrak noktasıdır. Burada müzik pratiğine bağlı olarak gelişen sosyal ve kültürel yaşamın Roman kimliğine nasıl yansıdığı sorunsalı araştırmanın dayağını oluşturmaktadır. Nitekim bu çalışmada, Çanakkale Fevzipaşa Mahallesi’nde yaşayan müzisyen Roman kimliği üzerinde durularak, buradaki müzisyenlerin (Fevzipaşalı kadınların ağzıyla MÜZİKSİYEN) benlik algılarının mahalle ve kent içindeki konumlarına, dil edimlerine ve icra kapasitelerine göre ne ölçüde değişkenlik gösteren bu araştırma, ÇOMÜ’den Ömer Can Satır arkadaşımızın akademik çalışması arasındadır.” https://atif.sobiad.com/index.jsp?modul=makale
Fevzipaşalı’nın klarneti koynunda, keman-darbuka (isim, müzik, (darbu'ka), Arapça darabu??a –TDK) daima ekibi yanındadır.
Dün rahmete ulaşan Çanakkale Eğitim Enstitüsü, Eğitim Yüksekokulu ve Eğitim Fakültesi’nde düzenlediğimiz gecelerde TSM ve halk oyunlarında hep yanı başımızda olan Klarnetçi YALÇIN’ın ani GİDİŞİ beni, sevenlerini ve Çanakkalelileri üzdüğü acı gerçektir.
YALÇIN kardeşimizle, Halk Eğitim Merkezi’nin TSM Korosunu yöneten Teoman Alpay’ın şefliğindeki koroda anılarımız da ayrı bir güzellikti…
Bazen, enstrüman çalmak için bir daha dünyaya gelirsem Fevzipaşa’ da doğmak ve doğuştan TSM içinde yetişen sanatçı olma esprilerimi de rahmetli YALÇIN’la çok yapmıştık.
“Fevzipaşa Mahallesi Örneği Çanakkale’nin yoksulluk oranları en az olan illerimizden birisi olduğu söylenmişti. Ancak buna rağmen Çanakkale’nin kendi içerisinde yoksulluğun mekânsal olarak yoğunlaştığı kesimler bulunmaktadır. Çanakkale’de yoksulluğun mahallelere dağılımlarına baktığımız zaman yoksulluğun mekânsal olarak en çok yoğunlaştığı yerin Fevzipaşa Mahallesi olduğu söylenebilir.
Çanakkale Belediyesi yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonucunda Fevzipaşa Mahallesi’nin yoksulluk durumuyla ilgili elde edilen veriler şu şekildedir;
Güncel verilere göre Fevzipaşa Mahallesi nüfusu: 2134 Yoksul kişi sayısı: 1028/ Oranı: %48,2 En yoksul kesim: 771 kişi Yoksulluk açığının üzerindeki kesim: 257 kişi Risk grubu: 201 kişi
Risk grubu üzerindeki kişi sayısı: 905 kişi Bu veriler Çanakkale Belediyesi’nin 2015-2019 Stratejik Planı için özel ortaklıkla hazırlamış olduğu Yoksulluk/Gelişmişlik Haritası verileridir.
Fevzipaşa Mahallesi’nin Tarihçesi
Fevzipaşa Mahallesi, Sarıçay'ın Çanakkale Boğazına döküldüğü, alüvyon alanda yer almaktadır. Mahalle, İstanbul'un fethinden kısa bir süre sonra boğazların korunması amacıyla 1462 yılında Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan, Çimenlik Kalesi'nin yanında kurulmuştur.
Fevzipaşalı Romanlar, atalarının Çimenlik Kalesi'nin yapımında çalıştıklarını ve Fatih Sultan Mehmet'in izniyle buraya yerleştiklerini söylemektedirler. Osmanlı İmparatorluğu döneminde özellikle Balkanlarda Romanların kale yapımında çalıştıkları ve daha sonra da kalenin düzenli bakım ve onarımı görevini üstlendikleri bilgisi bu olasılığı güçlendirmektedir. Fevzipaşalı Romanların kente ne zaman yerleştiklerine dair yazılı bir bilgiye ulaşılamamış olmakla birlikte, Romanların kentin ilk sakinleri olduğu konusunda kentte bir görüş birliği bulunmaktadır.
Fevzipaşa Mahallesi’nin Demografik Yapısı 471 hanede toplam 1332 kişi yaşamaktadır. Bunların 706’sı kadın, 626’sı erkektir. 15-64 yaş arası aktif çalışabilir erkek nüfusu, topluluğun % 69'unu oluşturmaktadır
Hane halkları ile yapılan görüşmelerde, mahallede yaşayanların önemli bir kısmının (%81) Fevzipaşa doğumlu oldukları tespit edilmiştir. Mahallede hareketliliğin –ev değiştirme, dışarıdan mahalleye taşınma- olmadığı görülmektedir
Fevzipaşa Mahallesi’nin Gelir, İşsizlik Oranları ve Sosyal Güvence Durumu 471 hanenin yalnızca %31'inde aile reisi düzenli bir gelire sahiptir. Düzenli geliri olsun ya da olmasın çalışan erkeklerin tümü boyacı, seyyar satıcı, hamal, müzisyen ve garson olarak çalışmaktadırlar.
Mahallede, kamuda çalışan memur ve işçi yok denecek kadar azdır. Kadınlar çalışma hayatında yer almamaktadırlar. 433 kadının %96'sı ev hanımıdır. Çalışan çok az sayıdaki kadın ise enformel sektörlerde -temizlikçi, seyyar satıcı gibi- sigortasız olarak çalışmaktadır.
Fevzipaşa Mahallesi’nde aileler büyük oranda devletin ve yerel yönetimin yoksullara yönelik yaptıkları yiyecek ve yakacak yardımlarından faydalanmaktadırlar.
Kentsel Yoksulluk: Çanakkale Örneğinde Fevzi Paşa Mahallesi 60 yaş arasında liseyi bitirme oranı ise çok düşüktür, hane halkındaki yetişkin erkeklerin % 6,5’i liseyi bitirmiştir. 471 hanede yapılan tespitler sonucunda, hane reisinin eşi ya da hane reisi konumunda olan yaşları 14 ile 95 arasında değişen 439 kadının eğitim durumu değerlendirildiğinde, büyük oranda ilkokul mezunu oldukları (%45,1) ya da okuma yazma bilmedikleri (%26,9) görülmektedir. Yetişkin kadınların yalnızca %3'ü liseyi bitirmiştir Mahalledeki eğitim durumuna baktığımız zaman okuma oranlarının oldukça düşük olduğunu söylemek mümkündür. Bu oranlar sadece Çanakkale’nin değil genel olarak Türkiye ortalamasının da oldukça gerisindedir.” https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1026736 ( Akademik Düşünce Dergisi, Sayı:1, Bahar 2020, ISSN: 2687-6124 Gizem Buket Yıldızak, Kentsel Yoksulluk: Çanakkale Örneğinde Fevzi Paşa Mahallesi )
Gerçekler ACI olunca, ANILARDA kalanlar HÜZÜN vermeye başlar… Bizler bu hüzün içinde Klarnet ustası, MÜZİKSİYEN (Fevzipaşalı ağzıyla) YALÇIN arkadaşımıza, şahsi HAK helâlliğimizi ve DUALARIMIZI gönderiyor, Allah’ın rahmeti içinde kusurları affolsun, RUHU HUZUR bulsun diyoruz… Sevenlerine-Çanakkale’mize de başsağlığı diliyorum…
Girne’den SEVGİLER…