Dilimizdeki kelimelere baktığımızda görevi olan EDATLAR-VEDATLARJ hariç, isimler ve fiiller çok etken olup her yerde durumdan vazife çıkarırlar…

Dilimizdeki kelimelere baktığımızda görevi olan EDATLAR-VEDATLARJ hariç, isimler ve fiiller çok etken olup her yerde durumdan vazife çıkarırlar…
Fiiller, isimlerden çok önemli… İsimler özne (fail), nesne olur, ama FİİLLER gereğini yapar... Koymak, göstermek, istemek, almak, vermek, gibi…
Koymak fiili var ya, o kadar etkili ki !? Herkes bunun peşinde, burada iş-oluş bildirme, diğer fiillere göre çok daha okkalıJ !?  Lokantaya gidiyorsunuz, yemeğinizi yediniz, sohbet başladı, çayınızı-kahvenizi de içtiniz. Garsonu veya garson-e-yi  çağırdınız, hesap pusulası istediniz, o da size adisyon mu dedi;  siz de anlamını bilmeseniz de bekletmemek için evet dediniz. Türkçe güme gittiJ !..
Ödenecek borcunuzun pusulası geldi, rakamlara baktınız yediğiniz yemeklerin fiyatı tamam, ama bir kelime var, ilk defa görüyorsunuz: KUVER % 10-20 gibi. Garsona dediniz ki , ben böyle bir şey yemedim, deyince, efendim % 20 kuver koydukJ dedi, siz de şaşırdınız..!?
Normal yemek ücretinizin üzerine 40-60 TL arası para ilavesi olunca, ödemekte tereddüt edince de garson size açıklama yapmaya başladı, siz de suratsız bir tavırla, içinizden yüzüne karşı neler söylediniz neler? Sonunda yemek yeme ve kuver-i  (KOY-U-VER-İ) ödediniz.
Bakalım bu ne ?

  1. “ Kuver Fransızca'dan dilimize geçen bir kelimedir. TDK’da kelime anlamı ‘lokantalarda yemeklerin servisinden önce masaya serilen örtü.'
  2. Aynı zamanda kelime anlamı örtüyle birlikte servis edilen çatal, kaşık, şamdan, tuzluk v.b şeylerin servise sunulmasından dolayı alınan ücret anlamına gelmektedir.
  3. Kuver ücreti restoranın sabit ürünlerini servis etmesi sonucunda alınan paradır. Buna çatal, kaşık, bıçak, tuzluk, bardak gibi ürünler dahildir.
  4. Masaya oturulan kişi sayısına göre kuver ödenir. 
  5. Dünya ülkelerinde de alınan kuver ücretine su dahildir ancak Türkiye'de genellikle dahil edilmez.
  6. Kuver ücretini alıp almama kararı restorana göre değişir. Aynı şekilde bu ücret de restoranın kendi belirlediği bir rakamdır ”. https://www.lezzet.com.tr/lezzetten-haberler/kuver-nedir-neden-alinir ve de ZIKKIMDIR...
Kuver diye bir şey varsa, vatandaş masadaki servis takımından beğendiğini alma hakkına da sahip mi?.. Kısasa kısas mı olacak, o da gururlu-şuurlu insana yakışmayacak, ama şartlar böyle olunca, bazı uyanık müşteriler “durumdan vazife “ çıkarırsa, ne diyeceksiniz !?!..
Tüm alış-veriş yerleri ile restorant-lokantanın (!) da vatandaşa kuver dahil, ikram hariç  “koyma” ve “alma” fiili yerini buldu, dersek cümlenin anlamını yerine oturtmuş olur muyuz J !..
 
Milletin cebine göz dikenler, kendi ceplerindekileri nereye koyacaklar da nerelerini büyütecekler !?...
Vatandaştan KUVER alanlara, sizler de bahşiş yerine ne vereceksiniz, NAHŞİŞ mi?!
Bu gün kısa söylem yapalım, sizler de yemek yiyeceğiniz restorant-lokantaya sorun; “kuveri”  kuvvete çevirip de “hesap pusulasına mı, yoksa bize mi koyacaksınız ?” diye,  hadi AFİYET olsun- yarasın, iyi YEMELER !...
                                                                            05.02.2023
Dr. Hayrettin Parlakyıldız,
Kıbrıs İLİM Üniversitesi
E-posta: hparlakyildiz@mynet.com