Diyorum ki içimden; 'Keşke Türkiye'nin ilkleri örnek alınsaydı'
Yaşananın adı: Yüzyılın felaketi. Bilim inşaları Binyılın diyerek vurgulasa da bu felaketi, adı önemli değil sonuç önemli..
Kimileri, cennetten bir köşe denilerek satışa sunulan, koca koca binalar yerle bir oldu. Acı tarifsiz.. Kelimeler ise yetersiz..
Keşke Türkiye’nin ilkleri örnek alınsaydı der iken başta, edindiğim bilgiler hayli etkili oldu sanırım.
Hiç işittiniz mi; “HARİKZEDEGAN EVLERİ” diye bir şey?!..
Bunlar apartman. Anıldıkları diğer bir isim ise; TAYYARE APARTMANLARI
Türkiye’nin ilk betonarme yapıları imiş bunlar.. Türk basınının Amiral gemisi, o dönemler haberleştirkmiş bu apartmanları.
Hürriyet arşivlerinde o sayfa mevcut. Hürriyet’ in Hürriyet olduğu yıllar kaleme alınmış haberi gördüm, rastladığım bir paylaşımda. Sarı logolu yıllarındaki bu amiral gemi, içimi ayrı bir titretti. Ne de olsa, uzun yıllar hha yani, Hürriyet Haber Ajansı çalışanıydım bendeniz. Hürriyetin geçmişini anımsatan o sarı logolu yıllarda çalışmasam da, sarı logolu Hürriyet, bir ayrı güzellikti..
Döneyim bahsettiğim apartmanlara.
Harikzedegan Apartmanları İstanbul’da betonarme iskelet sistemi ile gerçekleştirilen ilk yapı grubuymuş..
İstanbul’un Laleli semtinde yükselmişler göğe doğru.. Evlerin mimarı, Mimar Kemaleddin Bey imiş.
Hepimiz görüyoruz Mimar Kemaleddin bey’ in yüzünü Hem de uzun süredir..
Üstelik, hep üzerimizde kendisi.. Cüzdanımızda, gömlek ve ya pantolon cebimizde..
Tedavülde bulunan şu anda kullandığımız 20 Lira'nın arka yüzünde portresi bulunan kişidir kendisi.
Onun inşa ettiği binalar, günümüzde otel olarak kullanılmakta., Biliyor muydunuz..
Bu arada minik bir not: Apartmanların yapılış tarihi 1922.
İstanbul’un Laleli semtinde yer alan Harikzedegân Apartmanları veya diğer adıyla Tayyare Apartmanlarının yapımı 1919’da başlamış, 1922’ ye gelindiğinde de tamamlanmış.
Gelelim, yüz yaşını dolduran o eserlere.. Eser diyorum, çünkü asırlıklar..
Hat ta, asrı geçtiler, yaşları bir asır 1 yıl…
Bu asırlık apartmanlardan söz edilen bir anlatımda;
“Mimar Kemaleddin Bey tarafından hem apartman hem de toplu konut olarak inşa edilen Harikzedegân Apartmanları’ nın yapılmasındaki asıl amaç, 1918 yılında Cibali, Fatih, Altımermer yörelerinde çıkan yangından evlerini ve ailelerini yitiren kişilerin barınma ihtiyacını karşılamaktı.” şeklinde bence hayli önemli bilgi yer alıyordu.
Ve şöyle de bir vurgu geliyordu; “Bu nedenle yapılan bu binalara 'yangınzade' anlamına gelen ‘Harikzedegan Apartmanları’ ismi verildi.”
Aklıma birden , Barbaros’ taki 54 evler geldi.. O evler de, bir felaketin ardından inşa edilmişlerdendi.
Mimar Kemaleddin bey’ in eseri Harikzedegan Apartmanları, Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra Türk Hava Kurumu'na devredilip kiraya verilmiş… Bahsettiğim anlatımda böyle bir bilgi de yer buluyordu.
İşte bu nedenle, Tayyare apartmanı ismi ile de anılmış bu apartmanlar.
Dikkat kesildiğim anlatımın geçtiği satırları, nefes almadan okudum.. Çok dikkatimi çekti ifadeler.
Şu mesela; “Kullanıma açıldığı 1922 yılından 1985 yılına kadar apartman olarak kullanılan bu bina 1985 den itibaren önce bir Turizm firmasına devredilmiş ve 2016 yılından beri 5 yıldızlı bir otel olarak hizmet vermekte imiş..
Dile kolay yahu. Bir asrı çoktan geçmiş yapılar.. Mimar Sinan da gelmiyor değil akla..
1922 yılında tamamlanan ve dört bloktan oluşan yapıdan detaylar da aktarayım mı azıcık. Toplam 124 daire yer alıyormuş bu yapıda..
Ustalık da bütün iş.. Usta, usta ise, yaptığı da ustalık harikası olur değil mi..
Nurlarda yatsın koca usta.. Mekanı cennet olsun..
