Çanakkale tarihteki ilk’leri ile bilinen şehirdir. Kitabı da vardır. İlk’ leri, bir değil onlarca..
İlk’ leri ile bilenen Han’a gelince? Va mı bir yanıtınız? Şudur diye mesela..
Tarih tutkunlarının cevabını işitir gibiyim..
İlk defa elektriği, gazı getiren, ilk modern eczanemizi açtıran desem, Var mı aklınıza düşen bir isim?
İlk otomobili getiren, ya da 5 bin kilometre kara yolunu yaptırtan desem?
Öyle çok ki ilk’ler.. Dünyanın ilk metrolarından birini Karaköy-Taksim arasına yaptıran. Ve bu metro için şöyle de denilmekte; Dünyada 2. Metrodur, adına kısaca Tünel denir…
Bitmiyor, dahası da var. Atlı ve elektrikli tramvaylar kuran, Kudüs-Yafa, Ankara-İstanbul ve Hicaz demir yollarını yaptıran, bu hat; Haydarpaşa Tren İstasyonundan başlıyor.
İlk’ler çok. Misal, İstanbul’un binlerce fotoğrafını çektiren, Arkeoloji müzeciliğini başlatan, Chicago’daki turizm fuarına ülkemizi ilk kez dahil eden isim..
Bu konuda, hazırlanmış uzunca bir anlatımda, şöyle de bir cümle geliyordu.
Sosyal medyadan paylaşılan, hayli uzunca bir yazı ve o yazı da kaleme alınanlar, şöyle idi;
“Kuduz aşısının bulunmasından sonra Ülkemizin ilk Kuduz Hastanesini (İstanbul Darü’l-Kelb Tedavihanesi) açtıran…
Polisiye romanların ülkemize girişini sağlayan, (14 yıl içinde basılan 4000 kitaptan sadece 200 kadarı dinle ilgili)
Okullara (Hristiyan okulları dahil) gönderdiği emirde, Türkçe’nin iyi öğretilmesini isteyen, Azerbaycan okullarında Türkçe yasağını kaldıran, Paris’te İslam Külliyesi kuran !”
Tüm bunların altında bir imza var. O bir Han…
Teselya savaşı sürerken saraydakilere emir verip askerler için çamaşır diktirten de o isim.
Hastaneleri ziyaret edip hastaların ihtiyaçlarını soran da, sarayın bahçesinde bile hastalara hizmet ettirten de !
Midilli adasını eşi Fatma Pesend Hanım’ın şahsi mülkünden ısrarla verdiği para ile Fransızlardan geri alanda O isim !
Dahası da var. Bitmedi. Israrla yerli kumaş giyen, Hereke bez fabrikası ve Feshaneyi kuran,
Ziraat Bankasını kuran, Ticaret, Sanayi ve Ziraat Odalarını açtıran da o Han…
Yıldız Çini fabrikasını, Beykoz ve Kağıthane kağıt fabrikalarını kurduran,
,
Toplu sünnet merasimleri yaptırıp her bir çocuğa çeyrek altın gönderen, bu yüzden yaz aylarında toplu sünnetleri moda eden isim.
Öyle çok ki ilk’ler. Bitmiyor saymakla. Bahsettiğim anlatımda, şöyle geliyordu bir sonraki uzunca cümle;
“Mezuniyet törenlerinde öğrencilere hediye kitap gönderen, Yoksul halkına kendi cebinden ödeyerek kömür dağıtan,Ermeni Onnik’in mektubu üzerine kendi parasından takma bacak yaptırtan,
Biriktirdiği parasından bir kısmını her sene borç yüzünden hapse düşenleri kurtarmaya tahsis eden, Modern matbaa makinelerini Türkiye’ye getirten..”
Burası, benim sektörüme ilgilendiriyor. Matbaa olmasa, gazete sanıl basılırdı ki?
Neyse, ben diğer ilk’lere döneyim.. Mesela, ücretsiz kitap dağıttıran, 6 bin kitabın çevrilmesini sağlayan Han’ da o.
Beyazıt kütüphanesini kurup 30 bin kitap bağışlayan (10 bini el yazması imiş),
Yabancı bilim adamı ve yazarlara Nişanlar veren…”
Her yıl 30 bin saksı satın alıp çiçek ektiren isim olarak da o biliniyor.
Uzunca bu anlatımda, şöyle de bir cümle;
“Bizim Hekimbaşı çöplüğü dediğimiz yerde gül yetiştiriciliği yaptıran da (Isparta’daki gül yetiştiriciliği de O’nun öncülüğünde başlamış)
Türkiye’nin birçok yerinde saat kuleleri yaptıranda O dur! (İzmir,Dolmabahçe..) örneği misal..”
Anlatımın devamı var. Bitmedi… İlk’ler öyle çok ki..
Mesela mı? Mesela; Hindistan, Cava, Afganistan, Çin, Malezya, Endonezya, Açe, Zengibar, Orta Asya ve Japonya ya elçiler ve din adamları gönderen isim denilince, o geliyor akla.,
Latin Amerika ülkeleri ile diplomasiyi başlatan,Yalova Termal kaplıcalarını kurduran, Terkos’un sularını İstanbul’a taşıtan,
Bursa’nın bir köyünde bile çeşme yaptırabilen de O , (Sadece İstanbul’a 40 çeşme yaptırmış)
Kendi elleri ile yaptığı marangozluk eşyalarını hediye etmeyi seven bir isim aynı zamanda.,
Kendisine yapılan bombalı suikast de 26 kişinin ölmesine, 58 kişinin yaralanmasına rağmen, Ermeni katili affedip Avrupa da hafiyelik yapmaya gönderen de isim..
Doğu Türkistan’a gönderdiği askeri yardım ile Çinlilere karşı onları örgütleyen, Çin'in göbeği Pekin'de Hamidiye Üniversitesini kurdurtan da o,
Beş vakit namazını aksatmadan kılan, hiçbir evrakı abdestsiz imzalamayan (hatta yere bile basmayan yatağının dibinde teyemmüm tuğlası bulunduran)
Saymakla bitmediği gibi, her bir ilk’ in önemi ne de anlamıl öyle değil mi?
O Han’ ki, Yeni gemiler alıyor, topla, tüfekler getirtiyor. o toplar Çanakkale Savaşı’nda kullanılıyor.
Telefonu Avrupa’dan 5 yıl sonra ülkemize getiren de O Han!
Kiliselere, sinagoglara yardım eden (hatta Vatikan’da kilise yapılmasına bile yardım eden),
Peygamberimize, dinimize veya Osmanlıya hakaret içeren oyunları kaldırtan (Fransa-İngiltere-Roma-ABD) dahası; Bir piyes için bile Alman İmparatorunu devreye sokan..
ABD’nin Erzurum’da konsolosluk açmasını reddeden, İzmir limanına izinsiz girmeye kalkan ABD savaş gemisini top ateşine tutturan Han…
İstanbul boğazı için iki köprü projesi çizdiren (bir tanesi tam bu günkü Fatih Sultan Mehmet köprüsünün bulunduğu mevki),
Darülaceze yaptırıp içine sinagog, kilise ve cami koyduran..
Bitmedi, dahası var elbet.. Mesela mı? Mesela; Çocuk hastanesi (Şişli Etfal)
Kendisine “Allah’ın belası”diyen Namık Kemal’i Rodos ve Sakız adası valiliklerine atayan, parasını cebinden ödediği yerde kabir yaptırtan,
Posta ve Telgraf teşkilatını kurduran (Sirkeci Büyük Postane binası..),
Kim mi bu İlk(ler Han’ ı?
Abdülhamit ve Abdülmecid (dünyanın ilk torpido atan denizaltısı) adında denizaltılarımızı Taşkızak tersanesinde yaptırtan da (üstelik kendi cebinden..), O!
İlkokulu zorunlu tutan (kız ve erkeklere), ilk kız okullarını açtıran, 15 tane okulda karma eğitime ilk defa geçen..
Öğretmen yetiştirmek için okullar yaptıran (32 tane)
Cami yaptırdığı her köyde birde ilkokul yaptıran (Mesela sadece Sivas’taki ilkokul sayısı 1637), okuma yazma oranının 5 kat arttıran, (1900 yılında ilkokul sayısı 29.130’u bulmuştu, sadece Anadolu’da 14 bin ilkokul vardı)
Var daha ilk’ler, var.. Peki ya kim O Han?
Filistin topraklarını İSrail devletini kurmak isteyen Rothschild e satmadığı için, Kızıl Sultan diye isimlendirilerek masonlarla işbirliği yapmadığı için karalanan..
Jön Türkİttihatçı darbesiyle 1908 de tahttan indirilen.. SULTAN II. ABDÜLHAMİD HAN…
