Kanser dünyada ölüm nedenleri arasında birinci sırada gelen önemli bir toplum sağlığı problemidir. Dünya genelinde giderek artan bir sağlık problemi olan kanser, önemli bir sosyoekonomik yüke, bireylerde maddi ve manevi kayıp ve zorluklara yol açmaktadır. Erken teşhis yöntemleri sayesinde birçok kanser türü tedavi edilebilmektedir. Bireysel ve toplumsal açıdan bakıldığında son derece önemli bir sağlık sorunu olan kanser ve kanser konusunda yapılabilecekleri geliştirmek ve gündemde tutmak amacıyla 4 Şubat Dünya Kanser Günü olarak kabul edilmiştir.
Kanserde risk faktörleri;
* Biyolojik Risk Faktörleri: Yaş, cinsiyet ve ırk gibi fiziksel özelliklerdir. Fiziksel ve biyolojik özelliklerin, kanser için risk faktörü olup olmayacağı, kanserin türüne bağlıdır.
* Çevresel Risk Faktörleri: Yaşadığınız ya da çalıştığınız çevre koşulları kanser gelişimi için risk faktörü olabilir. Ev ya da iş yerinde bulunan bazı maddeler, kanser riskini artırır. Asbest, radon, hava kirliliği, UV radyasyon, sigara dumanına maruz kalma çevresel risk faktörlerindendir.
* Genetik Risk Faktörleri: Aileden kalıtımsal olarak geçen genlerle ilişkilidir.
* Davranışsal Risk Faktörleri: Sigara kullanımı, diyet, egzersiz ve alkol tüketimi gibi değiştirebileceğiniz risk faktörleridir. Sigarayı bırakarak ve düzenli egzersiz yaparak kansere yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz. Kanserden korunma: Kanserin iyileştirilebilir bir hastalık olduğunu ve iyileşmenin erken teşhis ile doğru orantılı olduğunu unutmamalıyız. Kanser yapıcı etkileri bilinen maddelerden korunmak, kanserden korunmada en önemli faktördür.
* Tütün ve tütün ürünleri, alkol alımından kaçınmak,
* Güneşte uzun süre kalmamak,
* Katran, asbest, ve boya sanayisinde çalışanların periyodik olarak sağlık kontrollerinin yapılması
* Şişmanlığın önlenmesi ve kilo kontrolü için danışmanlık hizmeti alınması (Şişman kişilerde kanser riski 2 kat fazladır.)
* Yağ alımının azaltılması (Aşırı yağlı beslenme kanser riskini arttırır.) * Meyve, sebze gibi posalı ve bol lifli besinlerin tüketilmesi,
* A ve C vitamininden zengin besinlerin tüketilmesi,
* Tuzlu, nitritli ve salamura yiyeceklerin azaltılması kanserden korunmada önemli faktörlerdir.
Bir toplumda kanserden ölümlerin azaltılabilmesi için; kanser oluşumuna yol açan engellenebilir risk faktörlerinden uzak durulması ve kanserin erken evrede teşhis edilmesi gereklidir. Kanser taraması yapılabilen ve toplumda en sık görülen kanserler arasında kadınlarda meme ve rahim ağzı kanseri, hem erkek hem de kadınlarda ise bağırsak kanseri gelmektedir. Sağlıklı kişilerde belirli aralıklarla Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Toplum Sağlığı Merkezleri (TSM) ve Aile Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz yaptırılacak kanser taramalarıyla (muayene ve tetkiklerle) meme, rahim ağzı ve bağırsak kanserleri erken dönemde teşhis edilmektedir.
Rahim ağzı kanseri taraması rahim ağzından alınan HPV/smear testi ile yapılır. 30-65 yaş kadınlar tarama kapsamına girmekte olup, 30-65 yaş arası her kadının 5 yılda bir rahim ağzı kanseri taraması yaptırması gerekmektedir. Bağırsak Kanseri taraması gaitada gizli kan testi ile yapılmaktadır. 50-70 yaş arası kadın ve erkek nüfus tarama kapsamına girmekte olup, 50-70 yaş arası kadın ve erkeklerin 2 yılda bir gaitada gizli kan testi ile bağırsak kanseri taramasını yaptırması gerekmektedir. Dr. Ali Taşçı vatandaşları kanser taramalarını ücretsiz yaptırmak üzere KETEM, Toplum Sağlığı Merkezi ve Aile Sağlığı Merkezlerine beklediğini belirtti. Taşçı,"Meme kanseri taraması mamografi çekilerek yapılır. 40-69 yaş arası bayanları kapsamakta olup, 40-69 yaş arası bayanların 2 yılda bir mamografi filmi çektirerek meme kanseri taramasını yaptırması gerekmektedir. Kadınlarımızı taramalarını yaptırmak üzere Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezine bekliyoruz" dedi.
Kaynak: Haber Merkezi
