Altında yatan nedene bağlı olarak burun akınsıtının kıvamı, rengi veya şekli değişebilir. Burundan akan sıvı boğazın arkasından veya her ikisinden de damlayabilir. Boğazın arkasından aşağı doğru akıyorsa bu duruma geniz akıntısı adı verilir.
Bunlarla birlikte alerjiler, baharatlı yiyecekler yemek ve soğuk havalarda bulunmak genellikle daha sulu burun akıntısına neden olur. Soğuk algınlığınız veya başka bir enfeksiyonunuz olduğunda ise vücudunuz genellikle daha kalın mukus üretir. Kendi başına ortaya çıkabilen bir durum olan burun akıntısı ayrıca hapşırık, öksürük, boğaz ağrısı ve gözlerde sulanma gibi semptomlar da gösterebilir.
Burun Akıntısı Neden Olur?
Burun akıntısına genelde burnun içini tahriş edebilen soğuk algınlığı, alerji, sinüs enfeksiyonları veya grip neden olur. Bazı insanların burunları bilinen bir sebep olmaksızın sürekli akar. Yine koronavirüs ve polen, evcil hayvanların tüyü ve toz alerjileri de burun akıntısının nedenleri arasında yer alır. Bebeklerde, bağışıklık sistemi düşük kişilerde ve yaşlılarda hastalıklara bağlı olarak burun akıntısı görülebilir.
Yaygın olarak grip ve soğuk algınlığına bağlı oluşan burun akıntısının nedenleri şu şekildedir:
Koronavirüs
Dünyada ve ülkemizde salgına neden olan koronavirüsün belirtilerinden de biri de burun akıntısıdır. Virüsün burun dokularında yarattığı tahribata bağlı olarak sürekli burun akıntısı yaşanabilir.
Soğuk havalar
Burundan nefes alındığında burnunuz havayı ısıtır ve ciğerlere inerken havanın nemlenmesini sağlar. Soğuk ve kuru hava burun astarını tahriş eder ve hasar bırakır. Burun bezleriniz ise astarı nemli tutmak için aşırı mukus üretir ve bu da burun akıntısına neden olur.
Polen, evcil hayvan tüyü ve toz alerjileri
Havada bulunan polen, beslediğiniz evcil hayvanları tüyü ve yine toz alerjileri burundaki damarlardan içeri girerek burun dokusunu tahriş eder ve mukus üretimini harekete geçer. Bu durum da kişinin dönem dönem sürekli burun akıntısı yaşamasına sebebiyet verir.
Sinüzit
Bakteriyel enfeksiyonlar, viral enfeksiyonlar ve alerjiler sinüsleri tahriş ederek tıkanmalarına ve sıvıyla dolmalarına neden olabilir. Bu durum sonucunda oluşan sinüzit, yüzünüzde baskı ve ağrıya, burun tıkanıklığına ve kalın sarı veya yeşil mukuslu burun akıntısına neden olabilir.
Aşırı gözyaşı
Vücut yoğun gözyaşı ürettiğinde gözyaşları göz kapaklarınızın iç köşesinden nazolakrimal kanal yoluyla burun boşluklarına akar. Bu gözyaşları burnunuzdan damlayabilir ve mukus üretimini uyararak sürekli burun akıntısına yol açabilir.
Burundaki yabancı cisim
Burnunuza bir şey sıkışır veya kaçarsa vücudunuzun mukus üretmesine ve onu temizlemeye çalışmasına neden olur. Bu durum genellikle çocuklarda yaygındır ve bir burun deliğinden çıkan kötü kokulu mukusla bağlantılıdır.
Alerjik olmayan rinit
Alerjik olmayan rinit, haftalar ve aylar boyunca bilinen bir alerjik neden olmaksızın burun akıntısı, hapşırma ve ilgili semptomlarınız olduğunda meydana gelir. Tütün, trafik dumanı ve güçlü kokular gibi tahriş edici maddeler alerjik olmayan riniti tetikleyebilir. Vazomotor rinit en sık görülen tiptir.
Nazal polipler
Nazal polipler burnunuzun ve sinüslerinizin içinde ağrısız ve iyi huylu (kanserli olmayan) büyümeler olarak bilinir. Büyüdükçe burun akıntısına ve diğer semptomlara neden olabilirler.
Hamilelik riniti
Hamilelik riniti, hamilelik sırasında altı hafta veya daha uzun süre burun akıntısı ve/veya burun tıkanıklığının olması durumudur. Kan akışındaki (bu durumda mukus zarlarınıza) ve hormon değişikliklerine bağlı olarak meydana gelir. Ayrıca gebelik tansiyon ilaçları da uzun süreli burun akıntısını tetikleyebilir.
Bazı ilaçlar
Doğum kontrol hapları, bazı tansiyon ilaçları, antidepresanlar ve erektil disfonksiyon ilaçları da dahil olmak üzere bazı ilaçlar yan etki olarak burun akıntısına sahip olabilir.
Beyin omurilik sıvısı (BOS) sızıntısı
Beyin omurilik sıvısı sızıntısı, beyninizi ve omuriliğinizi çevreleyen sıvının olması gereken yerden sızmasıdır. Bazı durumlarda burnunuzdan damlayabilir. Genellikle berrak ve suludur ve yalnızca bir burun deliğinden çıkar.
Opioid çekilmesi
Opioid çekilmesi, burun akıntısı ve aşırı sulu gözler dahil olmak üzere birçok semptoma neden olur.
Su gibi burun akıntısı
Burundan sürekli olarak ince mukus damlaması durumu su gibi burun akıntısı şeklinde ifade edilir. Özellikle gribal enfeksiyon dönemlerinde, sinüzit gibi hastalıklarda ve burnun tahriş edilmesi durumunda su gibi burun akıntısı görülebilir. Çok yaygın olmasa da migren, tümör ya da yabancı maddeler de su gibi burun akıntısı durumuna zemin hazırlayabilir.
Sıcak duş almak, bulunulan ortamı nemlendirmek ve burun çevresine sıcak kompres uygulamak su gibi burun akıntısını geçirebilecek yöntemler arasındadır.
Sürekli burun akıntısı
Vazomotor rinit veya kronik rinit olarak da adlandırılan sürekli burun akıntısı; burnun sürekli olarak tetiklenmesi, tahriş olması veya iltihaplanması, burun akıntısının sanki hiç geçmeyecekmiş gibi görünmesiyle birlikte kişinin hayatında sürekli olarak yer almasıdır. Sürekli burun akıntısı bazen de hiçbir nedene bağlı olmaksızın yaşanabilir.
Burun Akıntısına Ne İyi Gelir?
Burun akıntısında su başta olmak üzere bol sıvı tüketmek, burun çevresine sıcak nemli bez uygulamak, sıcak buhar solumak, tuzlu burun spreyi kullanmak ve dinlenmek burun akıntısını durdurabilir.
Burun akıntısını geçirmek için bu yöntemleri uygulayabilirsiniz:
- Bol su ve sıcak bitki çayları ile sıvı alımını arttırın
- Burnu tuzlu su spreyleri ile temizleyin
- Yüz ve burun çevresine sıcak nemli bez uygulayın
- Dekonjestan ya da burun spreyi kullanın
- Sıcak duş alın ya da buhar banyosu yapın
- Yakınınıza soğuk su buharı veren nemlendiricilerden koyun
- İstirahat edip, dinlenin
- Uyurken başınızı dik tutun
- Akıntının nedeni alerjikse doktor onaylı antihistaminler kullanın
Burun Akıntısı Nasıl Önlenir?
Burun akıntısını önlemek ve hafifletmek için uygulanabilecek doğal yöntemler şunları içerir:
Başta su olmak üzere sıvı tüketimini artırmak
Burun akıntısı olduğunda sıvı tüketerek ve vücudu sulu tutmak, özellikle de bol su içmek sinüslerinizdeki mukusun akıcı bir kıvama gelip daha akışkan hale gelmesini sağlar. Ayrıca burun kanallarının temizlenip boşaltılmasını da kolaylaştırır.
