Çanakkale’nin göz bebeği, Tarihi Alan’dan yükselen dumanlar, yine bir felakete yol açtı.
Bayramın üçüncü günü, tarım arazisinde yapılan bir çalışma esnasında anıza düşen kıvılcım, onlarca hektar orman alanını küle çevirdi.
Bundan tam 30 yıl evvel, tarihe “Büyük Gelibolu Yangını” diye geçen, bir çocuğun mısır közlemek için yaktığı ateşin, ormana sıçramasıyla başlayan, dönemin Orman Bölge Müdürü Talat Göktepe’nin yanarak şehit düştüğü yangında, “Şehitlerin yorganı” diye isimlendirilen 4 bin 49 hektar orman alanı kül olmuştu.
Birkaç yıl sonra, ‘Kayalıtepe’ sonrasında ise ‘Akbaş’ yangınları çıkmış, Gelibolu bir deyişle de, felaket üzerine felaketler yaşamıştı.
“SON OLSUN ARTIK”
Yangına neden Anıza düşen ateş oldu. Çanakkale Kara Savaşlarının yaşandığı Tarihi Alan’ da, Cephe gerisinden başlayan yangın, rüzgarın da etkisiyle cephe hattına ilerledi.
Saatlerce süren uğraş, karadan ve havadan verilen mücadelenin adı; ‘Gelibolu Orman Savunması’ oldu.
----------------------------------------
GELİBOLU, YİNE ALEV ALEV
30 YIL ÖNCESİNİ HATIRLADIK
---------------------------------------
Alevler Korkuttu, O Büyük Yangın Yeniden Hatırlandı. Gelibolu ormanları, son 30 yıl içinde çıkan yangınlar nedeniyle, küle dönmeye devam ediyor.
1994 yılında yaşadığı büyük bir yangının ardından yeniden yeşillendiren ve adeta ormanlarla kaplanan Gelibolu Tarihi Yarımada’ da, 90’ lı yıllarda, önce Kayalıtepe, sonra Akbay yangınları ile flaketleri yaşayan Gelibolu, önceki gün yine büyük bir yangına sahne oldu.
Bayramın 3. günü çıkan ve 24 saatte güçlükle kontrol altına alınan yangında, 340 hektarı ormanlık alan olmak üzere, 575 hektar alan zarar gördü.
1994 yılında Gelibolu Yarımadasında çıkan yangın kısa sürede büyüyerek geniş bir alana yayılmıştı.
İmkanların yetersizliği ve 1. Dünya savaşında şiddetli çatışmalara sahne olan alanlara sirayet etmesi ile savaştan kalan mühimmatlar ardı ardına patlamaya başlamıştı.
Tarihe, “Büyük Gelibolu Yangını” diye geçen bu yangında, çam ağaçlarından ani ateşin etkisiyle bir anda çatlayarak fırlayan kozalaklar, alevlerin kontrolünü imkansız hale getirmişti.
İmkanların yetersizliği nedeni ile neredeyse tamamı yanan Gelibolu Yarımadasında, dönemin Orman Müdürü Talat Göktepe de yanarak şehit olmuştu.
4 bin 49 hektar yeşil alanın yok olmasına neden olan o yangın, tam 57 saat sürmüş, “İkinci Gelibolu Felaketi” diye de isimlendirilmişti.
Yine Tarihi Alan, Yine Yangın
Geçtiğimiz yıllarda da yangınlara sahne olan tarihi yarımada, Bayramın 3. Gününde yine alevlere teslim oldu.
Eceabat ilçesine bağlı Kumköy köyü yakınlarında Kurban Bayramının 3. günü 18 Haziranda saat 16:00 sıralarında başlayan yangın, cehennemi yaşattı..
Yangının, Orman Bölge Müdürlüğü ekiplerine bildirilmesi ile ilk müdahale saat 16.11’de geldi.
Kumköy yakınlarında tarım arazisinde çıkan yangın, rüzgarın da etkisi ile kısa sürede ormanlık alana sıçradı ve her geçen dakika büyüyen alevler adete ormanları yuttu.
Yangına ilk müdahale karadan başladı. Yangının kontrolden çıkması ile çevre illerden takviye ekipleri geldi. Havadan da mücadelenin başlatıldığı tarihi alanda, rüzgar giderek yangını daha çok alana taşıdı.
Havadan Helikopter ve Uçaklar, Karadan Ateş Savaşçıları…
Alevlere adeta vücutlarını siper eden alev savaşçıları, Çanakkale Şehitlerinin yorganı korumak için saatlerce uğraştı.
Yangının büyümesi ile çevre illerden takviyeler yapılırken, İl Merkezi ilçe ve belde itfaiye ekipleri de yangını söndürmek için seferber oldu.
94 arazöz ve iş makinesi yaklaşık 540 personel ile karadan mücadelenin yürütüldüğü yangına karşı havadan da 9 uçak, 6 helikopter, kavurucu Haziran sıcağında, taşıma su ile Gelibolu’ ya adeta yağmur yağdırdı.
Alevlerin her geçen dakika harlandığı tarihi alanda, Boğazdan su taşıyan helikopter ve uçaklar, yangına hava karardıktan sonra mücadeleyi bıraktı.
Bu kez de gece görüşlü helikopterler devreye girdi. Gece gündüz yangınla verilen mücadele 24saatte sonuçlanabildi.
Tarihi Alkan Kapatıldı Köyler Tedbir Amaçlı Boşaltıldı
Bayram nedeni ile vatandaşların tatil için en çok tercih ettiği şehirlerden biri olan Çanakkale’de Tarihi alanda da yoğunluk vardı. Yangının başlaması ile yapılan ilk işlerden biri şehitlikler tahliye edilmesi oldu. Özellikle yangının tehdit ettiği 57. Alay ve Conkbayrı mevkilerinde ziyaretler gerçekleştiren vatandaşlar kısa sürede tahliye edildi. Öte yandan yangının etkilenen Büyük Anafartalar Köyü de kısa sürede tahliye edildi. Tahliye edilen vatandaşlar Eceabat İlçesinde Konukevine yerleştirildi. Boğaz Trafiği uçakların su ikmali yapmaları için çift yönlü olarak zaman zaman da tek yçnlü olarak trafiğe kapatıldı. Yangın nedeni ile Tarihi Gelibolu Yarımadası ziyaretçi girişlerine yasaklandı. Yangının tamamen kontrol altına alınmasının ardından tekrar ziyarete açıldı.
Bakan Yumaklı Yangını Yerinden Takip Etti
Yangınla mücadelenin sürdüğü ilk gece Çanakkale’ ye gelen Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, yangınla mücadeleyi yakından takip ederek belli aralıklarla yaptığı basın açıklamaları ile Kamuoyunu bilgilendirdi.
Vali İlhami Aktaş ve Orman Bölge Müdür Enver Demirci’den sık sık bilgiler alan bakan Yumaklı, zaman zaman sahaya inerek yangınla mücadele eden personellere de destek oldu.
Süreci yakından takip eden ve yangının bir an önce kontrol altına alınması için talimatlar veren Bakan Yumaklı, yangından zarar gören köylüleri de ziyaret ederek unutmadı.
Rüzgar Alevleri Harladı Kontrol 24 Saatte Sağlandı
Zaman zaman farklı noktalarda yeniden yükselen alevlere karşı kontrol 24 saatte sağlandı. Kontrolün sağlanmasının ardından bir açıklama yapan Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Yangının dün 24 saat önce Eceabat’ta kırsal alanda başlayarak ormana sirayet ettiğini söyleyen Bakan Yumaklı, “Yangınla alakalı son kontrollerimizi yaptık. Aslına bakarsanız 2 saati aşkın bir süredir çok yoğun ve şiddetli rüzgar sebebiyle bazı yerlerin acaba yeniden aktif hale gelmesi mümkün olabilir mi diye kontrol ettik. 2 kez alanın tamamının üzerinden geçtik ve an itibariyle söyleyebilirim ki Çanakkale-Eceabat yangını kontrol altına alınmıştır” dedi.
575 Hektar Alan Yandı
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı Açıklamasının devamında “İlk başladığı andan itibaren 9 uçak, 6 helikopter, 94 arazöz ve iş makinesi yaklaşık 540 personel ile başlamıştık. An itibariyle uçaklarımız, helikopterlerimiz, insansız hava araçlarımız, arazözlerimiz, iş makinelerimiz de dahil olmak üzere AFAD, valilik, diğer kamu kurumları hatta özel sektördeki bazı kurumlarında katılımlarıyla yaklaşık 300 araç sayısına ulaştık ve bine yakın arkadaşımız da dünden itibaren bu yangınla mücadeleyi gerçekleştirmiş oldu. Yangından etkilenen alan 575 hektar. Burada bir şeyi açıklığa kavuşturalım. Yanan alandan bahsetmiyorum. Yangından etkilenen alandan bahsediyorum. Arkadaşlarımız bütün her şey bittikten sonra ne kadar alanın hasar gördüğünü ayrıca yayınlayacaklar. Yaklaşık 340 hektar alan ormanlık, geri kalanı da orman dışı kırsal alan” dedi.
Aynı Anda İki Yangınla Mücadele
Yangınla mücadele ederken farklı bir alanda başka bir yangının patlak verdiğini, yerleşim alanına yakın olması nedeni ile güçleri bölmek zorunda kaldıklarını, bu nedenle kontrolün geciktiğini belirten Bakan Yumaklı “Gece saat 02.30 sıralarında Gelibolu’da çıkan bir yangın bizim güçlerimizi bölmemize sebep oldu. Belki de bu kadar da uzamayacaktı bu konu. Ancak onu da hemen hızlı bir şekilde müdahale ederek 2 saatin içerisinde arkadaşlarımız kontrol altına aldılar. Onun da bir özelliği bir köye, Değirmendüzü, köyüne çok yakındı. Dolayısıyla bir yerleşim yerini gecenin iki buçuğunda etkilemesi söz konusu olabilecekti. Ben dünden bu yana her kademede, her seviyede kimler varsa, alevlerin içerisinde olan ateş savaşçısı arkadaşlarımdan, Orman Genel Müdürlüğü’ne mensup arkadaşlarımdan, geri planda onlara destek veren kimler varsa, buradaki bin kişiden bahsetmiştim, onlara ayrı ayrı teşekkür etmek istiyorum. Araç hareketliliği devam ettiği için, çünkü soğutma çalışmaları devam edecek, Tarihi Yarımada’nın ziyaretçiye açılması Alan başkanlığımız tarafından herhangi bir gelişme olduğu takdirde duyurulacak. Boşaltılan 2 köyümüz vardı. O 2 köyümüzün de tekrar sakinlerinin evlerine geri dönmesinin önünde herhangi bir engel kalmadı” dedi.
Çiftçilere yangın Uyarısı
Bakan Yumaklı 5 gün boyunca etkili olacak sıcak ve rüzgarın şiddetine de dikkat çekerek “Önümüzdeki 5 gün boyunca Çanakkale’de mevsim normallerinin çok üzerinde bir sıcaklık görüleceği, hatta yer yer belli seviyelerde 80 kilometre saat hızda bir rüzgarın görülebileceği uyarılarına istinaden bu 5 gün boyunca özellikle çiftçilerimizin hasatla ilgili çalışma saatleri gündüz saat 11.00’e kadar olarak sınırlandı. Herhangi bir değişiklik olursa valiliğimiz tarafından bunun öne alınması ya da biraz daha ötelenmesi söz konusu olabilir” dedi.
Vatandaşlardan Hassasiyet Bekliyoruz
Bütün yurtta sıcaklıkların çok ciddi bir şekilde hissedildiğinin altını çizen Bakan Yumaklı, “Vatandaşlarımızın aileleriyle beraber, çocuklarıyla beraber vakit geçirecekleri alanlarda, mesire alanlarında, kendilerine ayrılmış olan piknik alanlarında ateş yakmamalarını özellikle istirham ediyorum. Çok küçücük bir kıvılcımın bırakın sadece uğraşmasını ya da bununla ilgili gönül yorgunluğunu, bu ülkenin kaynaklarını yok ettiğini de, o ekosistemdeki bütün canlıların yok olduğunu da düşünerek hassasiyet gösterilmesini özellikle istirham ediyorum. Orman yangınlarının yüzde 90’ının insan kaynaklı olduğunu düşünürsek ve çok basit göz ardı ettiğimiz bir takım tedbirlerin alınmaması sebebiyle ülkenin kaynaklarını, oradaki bütün ekosistemi yok edecek bir şeye sebep olacağımızı hiçbir şekilde unutmayalım. Ben Çanakkale’ye ve ülkemize geçmiş olsun diliyorum” dedi.
Hasar Tespiti Yapılacak
Yangınlardan zarar gören çiftçilere yapılacak yardımlarla ilgili açıklamalarda bulunan Bakan Yumaklı “Eğer bunların sigortası var ise sigortalarından alabilecekler. Çünkü bu bir afet. Onun dışında da yine ilgili arkadaşlarımız, valiliğimizin önderliğinde hasar tespitlerini yapacaklar. Biz 12 ay boyunca yangın çıkmaması adına bilgilendirme ve bilinçlendirme eğitimleri yaptık, duyuruları yaptık. Valiliğimiz herhalde sadece Çanakkale valiliği için söylemiyorum, yangın bölgesinde, yangın riski altındaki illerimizin valileriyle bir toplantı yaptık. Bir tam gün boyunca eline boyuna bütün hepsini konuştuk. Bütün tedbirleri konuştuk. Aslına bakarsanız iş dönüp dolaşıp bizlerin yani insanların her ne işte uğraşırsak uğraşalım yaptığımız işin neye etki edeceğini düşünmekten geçiyor. Dolayısıyla ister çiftçi olsun, ister buraya gelen bir ziyaretçi olsun hiç fark etmez herkesin yapmış olduğu faaliyetin özellikle de bugünlerde neye sebep olabileceğini bir kez daha düşünmesi gerekir bunu söylemek istiyorum” şeklinde konuştu.
Ateş Savaşçılarına ve Gönüllülere Teşekkür
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı , yangın müdahale eden ve geride bir çok imkanı seferber eden gönüllülere teşekkür ederek “Bu kadar ağır şartlarda, gerçekten sonuçları itibariyle ağır sonuçlara sebep olabilecek yangınlara müdahalede son derece hızlıyız. Bunun da sebebi araç konuşlandırmalarından hem ekipman hem de personel olarak kabiliyetimizin artmasına kadar. Ben tabii genellemek istemiyorum ama vatandaşlarımızın büyük bir kısmının bizlere destek olmasına kadar, kamu kurumlarının AFAD, valiliklerimiz, diğer kamu kurumlarımız başta olmak üzere eş güdüm içerisinde çok iyi bir senkronizasyonla çalışmasına kadar birçok etken var. Ancak şunu söyledik hep, biz yangını 3 kategoriye ayırdık. Yangın öncesi, yangın esnası ve yangın sonrası. Yangın öncesine çok büyük önem verdik. Dolayısıyla biz bir kez daha tekrar edelim, asıl başarıyı yangının çıkmamasında görüyoruz. Bu başarı sadece bir bakanlık başarısı değildir, bu ülkenin başarısıdır. Çünkü sahip olduğumuz ülkenin yeşil vatanıdır. Bunları korumakla ilgili bizim gayretimiz, çabamızdır. Yangın esnasında işte bu biraz önce söylediğim gerçekten arkadaşların risk analizleriyle birlikte bütün ekipmanlarını ilgili yerleri konuşlandırması ve sürekli olarak sahada olması bizim çok hızlı müdahale etmemize gerekçe hazırlıyor. Ben bu vesileyle tekraren canı gönülden çalışan arkadaşlarıma teşekkür ediyorum” dedi.
Tarihi Alan Yeniden Ziyarete Açıldı
Yaşanan yangın nedeni ile 2 gündür kapalı olan Tarihi Gelibolu Yarımadası yeniden ziyarete açıldı. İki gündür kapalı olan tarihi alan 20 haziran perşembe günü ziyarete açıldı. Konu ile ilgili Çanakkale Valiliğinden yapılan açıklamada “Eceabat ilçesi civarında çıkan orman yangını nedeniyle ziyarete kapatılan Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı 20 Haziran Perşembe günü yeniden ziyarete açılacaktır” ifadelerine yer verildi.
Cuma Deren
