CHP Çanakkale Milletvekilleri, Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek ve Özgür Ceylan, Lâpseki’nin Çamyurt, Dumanlı ve Beyçayır Köylerinde Sone Enerji GELİBOLU RES projesi inşaatının “kaçak” olduğu gerekçesiyle mühürlendiği ve bölgenin asbestli toprak içerdiği halde faaliyetine, kimin sayesinde devam edebildiğinin tespiti için araştırma önergesi verdiler.
Özgür Ceylan 2020 yılının Ekim ayında konuyu Meclis gündemine getirerek, “Ankara’daki ağabeyi kim?” diye sorduğunu hatırlatırken mühürlenmenin ardından şirketin EPDK’dan kamulaştırma kararı çıkarttığı, Orman Genel Müdürlüğü’nden ilave ön izinler aldığı ve son olarak 02 Şubat 2021 tarihinde Çanakkale Valiliği tarafından da “ÇED Gerekli Değildir” kararı verildiğini belirterek, “Abi işi halletmiş. Kim bu abi bulmalıyız” diye konuştu.
CHP Çanakkale Milletvekilleri Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek ve Özgür Ceylan, Lâpseki Çamyurt-Dumanlı ve Beyçayır Köyleri sınırları içerisinde yer alan sahada Sone Enerji Yatırım Üretim ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılması planlanan GELİBOLU Rüzgâr Enerji Santrali (RES) projesinde yaşanan trajikomik olaylar sonrası Meclis Başkanlığına araştırma önergesi verdiler.
Özgür Ceylan ve Muharrem Erkek’in yanı sıra 29 CHP Milletvekilinin imzasını taşıyan araştırma önergesinin gerekçesinde yaşanan gelişmeler hakkında bilgi verilirken Çanakkale İl Genel Meclisi’nin, Çevre ve Sağlık Komisyonu ile Meclis Araştırma ve Hukuk Komisyonlarının şirketle ilgili rapor düzenlediği belirtildi. Gerekçede, düzenlenen raporda Çamyurt, Dumanlı ve Beyçayır köyleri sınırlarında bulunan Gelibolu RES Projesi şantiyesinin “Kaçak” olduğu gerekçesiyle mühürlendiği, komisyonun daha sonra mühürlü olması gereken çalışma alanında mühürlerin söküldüğünü tespit ettiğini açıkladı. Özgür Ceylan ve Muharrem Erkek’in önergelerinin gerekçesinde proje yürütücülerinin mevzuat hükümlerini görmezden gelerek, yapılan denetimlerde yetkililere; “Biz bütün işlerimizi böyle yapıyoruz kaçak bir şekilde işe başlayıp cezamızı yiyip evrak işlerini sonradan uyduruyoruz. Ankara’dan patronlarımız gerekli temasları EPDK ile yapmış siz işe başlayın gerisini biz hallederiz” diyerek mühürlenen inşaatlarda, mühürleri de sökerek çalışmalarına devam ettiğine de dikkat çekildi.
Bölge Asbestli, ÇED Gerekli
Önergede, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi akademisyenlerinin MTA Dergisi’nin 2015 Aralık sayısında yayınlanan “Lâpseki ilçesi Dumanlı Köyü’nde Asbest Maruziyetinin Tıbbi Jeoloji Açısından Değerlendirilmesi” konulu bir makalelerinin yayınlandığı ve Gelibolu RES proje sahasında bulunan arazide insan sağlığına zararlı “asbestiform minerallerin” bulunduğu yapılan bilimsel çalışmalarla tespit edildiği belirtildi. Proje sahasının orman arazisi ve söz konusu köylerde yaşayan vatandaşların da arazilerini içine alan 691,76 hektarlık bir alanı kapsadığı belirtilirken, “Köylünün toplam 120 bin 904 metrekare tarlası kamulaştırılacaktır. İnşaat aşamasında sıyrılacak toprak, servis yolları vesilesiyle çıkacak hafriyat, toprakta bulunan “asbestiform mineralleri” nedeniyle halk sağlığını doğrudan tehdit edecek niteliktedir” denildi. Sağlık Bakanlığı’nın da yakından izlediği Dumanlı, Çamyurt ve Beyçayır köylerinde başta kanser olmak üzere akciğer rahatsızlıklarının yüksek oranda görüldüğünün belirtildiği gerekçede, Dumanlı Köyü’nde yaşanan ölümlerin yüzde ellisinin kanser kaynaklı olduğunun bildirildiğine dikkat çekildi.
Yenilenebilir Enerjiye Karşı Değiliz!
CHP Milletvekillerinin imzasını taşıyan önergede, çevreye saygılı, halk sağlığını tehdit etmeyen yenilenebilir enerji yatırımlarına karşı olmadıkları belirtilirken, “Kuşkusuz ki sosyal ve ekonomik kalkınmanın temel girdisi niteliğindeki enerjiye olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Ancak söz konusu projelerin hayata geçirilmesinde, toplumun sosyal, kültürel, bilimsel, doğal ve insan kaynaklarının tümünün ihtiyatlı kullanılmasını sağlayacak, katılımcı bir sürecin işletilmesi gereklidir” denildi. Önergede, gerekli koşulların sağlanmadığı, halk sağlığını tehdit eden projelerin, hukuksuzca verilen “ÇED Gerekli Değildir” kararlarıyla geri dönülmez zararlara yol açabileceğinin altı çizilirken, “Bahsi geçen şirket yetkililerinin ifade ettikleri gibi kılıfına uydurma çalışmaları inşaat başladıktan sonra hız kazanmış, önce EPDK’dan kamulaştırma kararları çıkmış, ardından Orman Genel Müdürlüğü’nden ilave ön izinler alınmış, son olarak 02.02.2021 tarihinde Çanakkale Valiliği tarafından da “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilebilmiştir” denildi.
1980’lerden sonra “sürdürülebilir” veya “sürdürülebilirlik” ifadelerinin sıkça kullanılan kavramlar haline geldiği belirtilen gerekçede, “Sürdürülebilir kalkınma; “çevre değerlerinin ve doğal kaynakların savurganlığa yol açmayacak biçimde akılcı yöntemlerle, bugünkü ve gelecek kuşakların hak ve yararları da göz önünde bulundurularak kullanılması ilkesinden özveride bulunmaksızın, ekonomik gelişmenin sağlanmasını amaçlayan çevreci dünya görüşü” olarak tanımlandığı da belirtildi.
Özgür Ceylan ve Muharrem Erkek önergenin gerekçesinde, RES Projesiyle, köylerde yaşayan yurttaşların sağlık hakkı, çevre hakkı ve her şeyden de önemlisi yaşama haklarının ihlal edildiğini ileri sürerken, “Yenilenebilir enerji yatırımları, gerekli sağlık ve çevre koşullarını sağlayarak yapılmalı, bunun için ÇED raporu alınmalı, bölgede yaşayan yurttaşların her aşamada katılımları aranmalıdır” denildi. Gelibolu RES projesi özelinde, benzer projelerin halk sağlığı ve doğa üzerindeki etkilerinin belirlenerek alınması gereken tedbirlerin hayata geçirilmesi, yenilenebilir enerji yatırımlarının uygun koşullarda yapılmasına dair yöntemlerin bulunması amacıyla Meclis Araştırması açılmasını talep eden Özgür Ceylan ve Muharrem Erkek araştırma komisyonun kurulmasının zorunlu olduğunu belirttiler.
